Quá trình cải biến ký tự chữ viết Chăm từ thế kỷ thứ IV đến năm 1978 Print
Written by Ts. Po Dharma   
Saturday, 24 August 2013 14:56
10 10
Pgs. Ts. Po Dharma

Ngôn ngữ của chữ viết Chăm hay bất cứ ngôn ngữ nào trên thế giới, cũng cần có sự chỉnh lý thường xuyên, từ hệ thống ngữ pháp, nguồn gốc của từ vựng cho đến qui luật chính tả, phong cách hành văn, v.v. Ngược lại, các ký tự nằm trong bản chữ cái của Akhar Thranh Chăm cũng như bản chữ cái của bất cứ ngôn ngữ nào trên thế giới, thường là yếu tố cố định, bất di bất dịch.

 

Từ ngày ra đời vào thế kỷ thứ XVII, bản chữ cái của Akhar Thrah Chăm gổm 82 ký tự cấu thành qui ước vô cùng ổn định trong quá trình phát triển của chữ viết Chăm cho đến ngày xụp đổ Sài Gòn vào năm 1975. Tiếc rằng, Ban Biên Soạn thuộc Bộ Giáo Dục Việt Nam tự tiện chế tạo thêm « ba ký tự mới » vào năm 1978 để đưa vào bản chữ cái Chăm, đã làm đảo lộn hệ thống Akhar Thrah truyền thống do cha ông để lại, kéo theo làn làn sóng đấu tranh của trí thức Chăm trong và ngoài nước chống lại chính sách của nhà nước Việt Nam không tôn trọng di sản ngôn ngữ và chữ viết Chăm.

 

Bài viết này không ngoài mục đích trình bày quá trình cải biến chữ viết Chăm qua các thời đại từ thế kỷ thứ IV cho đến năm 1978, nhằm giúp độc giả hiểu thêm thế nào là hậu quả của Akhar Thrah Chăm sau ngày du nhập « ba ký tự mới » do Ban Biên Soạn chế biến vào năm 1978. Đây là cuộc chỉnh lý chữ viết Chăm theo ngẫu hứng « nghĩ sao làm vậy », hoàn toàn phi khoa học mà dân tộc Chăm chưa từng thấy trong lịch sữ hình thành và phát triển ngôn ngữ chữ viết Chăm.

 

Trong bài này chúng tôi không bàn đến những chi tiết khác liên quan đến âm dài, âm ngắn, âm cao, âm thấp, âm ek, âm ok, v,v. mà Ban Biên Soạn đã từng chỉnh lý hầu đưa vào sách giáo trình dạy tiếng Chăm. Vì đây là chủ đề chỉ liên quan đến ngôn ngữ của chữ viết Chăm chứ không phải là ký tự của chữ viết. 

 

*

 

Dân tộc Chăm là thần dân của vương quốc Champa ở miền trung Việt Nam có nền văn tự xuất hiện lần đầu tiên vào kể từ thế kỷ thứ II trên bia Võ Cạnh (Nha Trang). Trong quá trình lịch sử, chữ viết Chăm đã phát triển theo từng giai đoạn và chia thành hai thể loại : Akhar Hayap và Akhar Thrah.

 

Xin bấm vào đây để xem toàn bài qua format PDF:  Quá trình cải biến chữ viết Chăm từ thế kỷ thứ IV đến năm 1978