Tu sĩ Chăm Bani

Ramawan (tiếng Á Rập: Ramadan) là mùa ăn chay của tất cả tín đồ Hồi Giáo chính thống trên thế giới. Năm 2013, mùa ăn chay khởi đầu vào ngày 9-7-2013 trong vòng 1 tháng. Tuy nhiên, tôn giáo của cộng đồng Chăm Bani (Hồi Giáo không chính thống) ở Việt Nam là trường hợp đặt biệt hơn, vì mùa ăn chay chỉ dành cho các bậc tu sĩ như Acar, Katip, Imam và Po Gru.

Trong suốt một tháng trường của Ramawan (tháng 9 lịch Hồi Giáo), tất cả các bậc tu sĩ Chăm Bani phải vào thánh đường ăn chay và tu niệm, không được phép ra ngoài thăm gia đình và đi khám bác sĩ một khi bệnh hoạn.

Nhằm góp phần bảo tồn di sản tín ngưỡng của dân tộc, một số trí thức Chăm tại hải ngoại đưa ra chương trình hình thành một tủ thuốc ngay trong thánh đường Chăm Bani tại Việt Nam để phân phát cho các vi tu sĩ Chăm Bani trong mùa chay niệm. Tủ thuốc đầu tiên được thành lập tại Palei Ram (thôn Văn Lâm).

Bằng sự chung tay của anh em, tủ thuốc dành cho Po Acar (thuật ngữ ám chỉ cho các bậc tu sĩ Chăm Bani) nhân dịp Ramawan năm 2012 đã chính thức hình thành và đi vào hoạt động tại Palei Ram.

Như mục tiêu ban đầu, tủ thuốc dành cho Po Acar trong tháng chay tịnh có một số cơ thuốc cho một số bệnh thông thường, giúp họ vượt qua những trở ngại về sức khỏe để hành lễ trong suốt tháng chay tịnh. Tủ thuốc năm 2012 đã phát huy được hiệu quả như mong muốn. Số thuốc đưa vào tháng chay tịnh Ramuwan 2012 cũng được sử dụng gần hết. Điều này cho thấy hiệu quả rất lớn của một dự án. Nó đã đi vào cuộc sống.

Phát huy hiệu quả của tủ thuốc dành cho Po Acar tức là chương trình mua thuốc bổ sung hàng năm cho tủ thuốc. Và sự hướng dẫn sử dụng tủ thuốc là trách nhiệm của anh em Chăm trong ngành Y và đặc biệt là những người đang sống tại play.

Nhân dịp Ramawan 2013 một số các anh em Chăm tụ tập từ các nơi về quê ăn tết, gặp nhau để vừa thăm hỏi sau bao ngày xa cách và cũng là dịp để bàn về tủ thuốc. Các anh em ngồi bàn với nhau về thành quả của chương trình, thống kê các loại thuốc thừa và thiếu, các loại thuốc được sử dụng nhiều và ít…để từ đó bổ sung tương ứng với nhu cầu thực tế sử dụng. Kinh phí mua thuốc do mọi người cùng đóng góp.

Hình ảnh một số anh em đại diện Palei Ram  gặp gỡ cuối năm để bàn về tủ thuốc

Tủ thuốc dành cho Po Acar thử nghiệm năm 2012 đạt hiệu quả và qua 2013 đã bắt đầu nảy rễ, ăn sâu và phát triển. Như vậy qua thực tế có thể chắc chắn dự án tủ thuốc dành cho Po Acar tại play Ram từ nay đã có thể tự vận hành.

Vấn đề anh em bàn nhau năm nay không chỉ dừng ở Palei Ram mà là có thể phát triển được cho những thánh đường Hồi Giáo Bani tại hai tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận. Căn cứ vào kinh nghiệm triển khai tại Palei Ram, việc mở rộng phụ thuộc hai yếu tố: nguồn nhân lực tại chỗ, đặc biệt là nhân lực đang công tác trong lĩnh vực Y và nguồn kinh phí hỗ trợ ban đầu.

Hiện tại các thôn Chăm đều có anh em học ngành y sĩ, bác sĩ. Thuận lợi hơn là nhiều anh em y sĩ, bác sĩ, mặc dầu từ các thôn khác nhau, nhưng đa số cùng làm việc chung với nhau, nên việc vận động số anh em tham gia để mở rộng dự án tủ thuốc dành cho Po Acar tại các thánh đường không phải là vấn đề khó. Cái quan trọng là kinh phí hỗ trợ ban đầu. Anh em Palei Ram cũng là người có tâm huyết cộng đồng, nhưng nhìn chung tiềm lực kinh tế chưa thể tài trợ cho hầu hết các thôn khác. Nếu có sự chung tay của nhiều người, đặc biệt các mạnh thường quân tại các nơi có thánh đường thì việc mở rộng dự án tủ thuốc dành cho Po Acar, phục vụ cho tháng chay tịnh Chăm Bani không phải là vấn đề chỉ dừng lại ở “bàn trà”.

Cũng xin nhắc lại, tủ thuốc dành cho Po Acar mà chúng tôi nói ở đây là, được thiết kế theo hoa văn phù hợp với thánh đường và màu sắc Champa, đủ lớn để chứa đựng thuốc men, sách vở, và những thứ cần thiết, và do chính thợ người Chăm làm ra.

Vậy những quí vị nào có lòng muốn đóng góp để làm tủ thuốc cho 6 tháng đường còn lại tại tỉnh Ninh Thuận, có thể liên lạc với chúng tôi qua những địa chỉ sau:

Tại Việt Nam:

Báo Văn Tuy, Ph.D candidate

HCM University of Natureal Resources and Environment

Phone: 841234633798 – Email: This e-mail address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it

Tại Mỹ:

Andy Kiều

Phone: (408)694-2084 – Email: This e-mail address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it