Vinh Thanh

Nói đến lễ hội quan trọng của dân tộc Champa ở Việt Nam, thì người ta không quên nhắc đến Kate và Ramawan. Kate là lễ hội của người Chăm theo Balamon giáo trong khi đó Ramawan là lễ hội của bà con Chăm theo Bani hay Islam. Mặc dù Kate và Ramawan là hai lễ tục mang tính cách tín ngưỡng, nhưng đã trở thành di sản văn hóa chung của đồng bào Chăm. Chính vì thế,  bà con Chăm không phân biệt tôn giáo và 

địa phương để có quyền đến tham gia chúc mừng mùa Kate và mùa Ramawan trong tinh thần tương thân tương trợ lẫn nhau. 

Nếu đứng về phương diện tín ngưỡng mà phân tích, Kate và Ramawan là hai lễ tục có sự khác biệt rất rõ ràng về biên giới không gian của nó. Kate tổ chức lễ tục trên các đền tháp và Ramawan tổ chức lễ  tục tại các thang Magik ( Thánh Đường ). Khi nói đến Kate là người ta hiểu ngay đó là lễ tục thiêng liêng của bà con Chăm Balamon chứ không phải là quốc lễ của một dân tộc Champa như một số người thường đang hiểu lầm. Vì thế, người Chăm theo Bani hay Islam không thể tham gia vào nghi lễ Kate của Ban tổ chức Chăm Balamon. Nhưng, họ có quyền đến tham dự lễ hội và chúc mừng bà con Chăm Balamon mùa Kate thịnh vượng. Cũng như đến mùa Ramawan, là lễ hội của Chăm Bani hay Islam, người Chăm theo Balamon có quyền đến tham dự buổi lễ để chúc mừng nhau, nhưng họ không phải là người tham gia vào nghi lễ của Ban tổ chức Bani hay Islam. 

Chính vì thế, trong sinh hoạt cộng đồng, Chăm không nên đưa yếu tố tôn giáo ra để quyết định mọi vấn đề,  vì điều đó ắt sẽ không bao giờ tìm được một tiếng nói chung. Để hòa hợp hòa đồng giữa Chăm Balamon và Chăm Bani hay Islam, thì Chăm không nên đưa yếu tố tôn giáo ra làm tôn chỉ quyết định dù chỉ một vấn đề. Điều đó chỉ gây khó khăn và bất lợi cho vấn đề chung vui giữa đồng tộc trong tinh thần đoàn kết và xây dựng. Trên thế giới này có rất nhiều quốc gia có đa tôn giáo, nhưng họ không bao giờ đưa yếu tố tôn giáo để gây khó khăn cho vấn đề quốc sự của họ. Hy vọng trong sinh hoạt cộng đồng xã hội Chăm cũng như thế.

Năm nay lễ hội Kate sẽ được tổ chức chính thức vào ngày 04 tháng 10 năm 2013 trên đền tháp ở Ninh Thuận và Bình Thuận. Nhân dịp này, tôi xin gởi lời kính chúc đến toàn thể bà con Chăm trong nước Việt Nam và hải ngoại hưởng một mùa lễ hội Kate tràn đầy niềm vui và an lành.

Để hiểu rõ nội dung tín ngưỡng Kate của bà con Chăm Balamon đã nói lên điều gì ? Xin bấm vào  đây để xem Lễ Hội Kate: