Hồ Chí Minh là nhà cách mạng có tiếng tâm, đã từng đóng vai trò quan trọng trên trang sử cận đại Việt Nam, là nhân vật có công đánh đuổi thực dân Pháp, chống đế quốc Mỹ, đánh bại chế độ Sài Gòn và thống nhất đất nước Việt Nam sau hai thập niên chiến tranh đậm máu. Đối với dân tộc Chăm, không ai thấy Bác Hồ như thế nào,  ngoài các hình ảnh tuyên truyền qua bích chương, đài phát thanh và tuyền hình. Nhưng nói đến bác Hồ, thì dân tộc Chăm không ngừng chấp tay suy nghĩ về những gì mà Bác Hồ đã để lại trong ký ức người Chăm.

 Nhân ngày kỉ niệm sinh nhật Chủ tịch Hồ Chí Minh lần thứ 125 (1890-2015), mạng web Chamuesco có đăng vào ngày 18 tháng 5 năm 2015, hai bài bình luận về quan điểm của hai nghệ sĩ Chăm, Amư Nhân và Chế Thị Kim Trung, trong đó có nội dung cho rằng: “Hồ Chí Minh trong trái tim người Chăm”:

Xin bấm vào đây để xem:

• Hồ Chí Minh trong trái tim người Chăm - Amư Nhân

• Bác Hồ trong tranh nữ hoạ sĩ Chăm Chế Thị Kim Trung

Đây là chủ đề mang tính cách lịch sử, cần phải cứu xét lại hầu né tránh mọi sự tôn vinh “Bác Hồ trong lòng người Chăm” nhưng không đúng với sự thật, có thể làm tổn thương đến danh dự của Bác Hồ đã qua đời và đi ngược lại với dòng thời gian lịch sử cận đại của dân tộc Chăm.

Nhạc sĩ và ca sĩ Amư Nhân

Tranh tôn vinh Bác Hồ của hoạ sĩ Chế Thị Kim Trung

Những công lao của Bác Hồ dành cho người Chăm

Mặc dù chưa lần nào gặp Bác Hồ, nhưng người Chăm hôm nay ai cũng biết Bác Hồ là một nhà cách mạnh lừng danh trong thế kỷ thứ 20. Và không có người Chăm nào giám phủ nhận những công trình vá chính sách quí giá mà Bác Hồ đã đem lại cho dân tộc Chăm kể từ ngày giải phóng miền Nam vào năm 1975:

• Cũng nhờ Bác Hồ, thôn làng người Chăm hôm nay có điện nước, có đường xá bằng nhựa, có TV, có máy quạt và máy lạnh trong nhà.

• Cũng nhờ Bác Hồ, người Chăm hôm nay có nhà ngói. Nhưng nhà ngói không biểu tượng cho sự giáu có và thình vượng, vì tranh lợp nhà không còn nữa và giá quá cao.

• Cũng nhờ Bác Hồ, người Chăm có số lượng sinh viên, bác sĩ, kỷ sư… nhiều hơn so với thời Việt Nam Cộng Hoà.

• Cũng nhờ Bác Hồ, con em người Chăm có dịp học chữ Chăm trong trường lớp. Tiếc rằng học chữ Chăm, nhưng con em Chăm trở thành tập thể “mù chữ Chăm” truyền thống do cha ông để lại. Vi rằng, chữ Chăm dưới thời Bác Hồ đã bị Ban Biên Soạn của Bác Hồ chế biến thành chữ Chăm mất gốc, lai căng có “paoh gak”.  

• Cũng nhờ Bác Hồ, dân tộc Chăm có Trung Tâm Văn Hoá Chăm, mặc dù người Chăm không biết thế nào là mục tiêu của trung tâm nay. Và hôm nay Trung Tâm Văn Hoá Chăm không phải do người Chăm quản lý nữa, mà là người Kinh làm giám đốc.

• Cũng nhờ Bác Hồ, dân tộc Chăm có đài phát thanh và truyền hinh bằng tiếng Chăm, mặc dù đài phát thanh và truyền hình này nói tiếng Chăm mà người Chăm chẳng hiểu họ nói gì. Vì cơ quan này chế biến quá nhiều tự vựng mới cho ngôn ngữ Chăm theo ngẫu hứng và theo cách suy nghĩ riêng tư của mình.

Những thảm hoạ mà Bác Hồ đã mang lại cho dân tộc Chăm

1). Dưới thời Pháp thuộc

Dưới thời Pháp thuộc, người Chăm không biết Hồ Chí Minh là ai, mà chỉ biết “Việt Minh”, tức là tên gọi tổ chức kháng chiến của người Việt theo Hồ Chí Minh chống thực dân Pháp. Nói đến Việt Minh, người Chăm hôm nay vẩn còn run sợ về những biến cố tang thương đã diễn ra trong quá khứ.

Tại khu vực người Chăm, Việt Minh chủ trương tiêu diệt không gớm tay bất cứ người Chăm nào theo thực dân Pháp hay phục vụ cho chính quyền Pháp. Đây là chiến dịch chém giết người Chăm vô cùng dã man mà dân tộc Chăm hôm nay không bao giờ bỏ quên trong ký ức. Qua chiến dịch này, Việt Minh đốt phá làng người Chăm thân hiện với chính quyền Pháp, thanh trừng thẳng tay những nhà lảnh đạo Chăm phục vụ cho Pháp, chặt đầu những giới trẻ Chăm theo học trường Pháp. Vụ Việt Minh đâm chém vô cùng dã mang dành cho hai giới trể Chăm về tội theo học trường Pháp, có tên là Dụng và Thành, tức là hai con trai của cụ Dương Tấn Phát, huyện trưởng Chăm thời đó là thí dụ điển hình. Vụ chém giết Dụng và Thành đã trở thành biến cố tang thương chưa từng xãy ra trong lịch sử mà tác giả Chăm thời đó không ngần ngại ghi lại trên bài viết mang tựa để: Ariya Yung Thanh.

Sống dưới chế độ của Pháp, người Chăm phải có nghĩa vụ nghe theo qui chế của Pháp, cũng như Bác Hồ theo cộng sản thì Bác Hồ phải nghe theo chính sách của Liên Sô và Trung Quốc. Thế thì tài sao Việt Minh, tức là con cháu của Bác Hồ, lại trừng trị dân tộc Chăm một cách giả man, nhưng không có lời gải thích chính đáng? Chính đó là câu chuyện Bác Hồ mà dân tộc Chăm hôm nay chưa quên hẳn trong ký ức của mình.

2). Dưới thời Việt Nam Cộng Hoà

Hết thực dân pháp, Chăm phải sống dưới lá cờ của Việt Nam Cộng Hoà với sự hổ trở của quân đội Mỹ. Mặc dù sống dưới chế độ miền nam, dân tộc Chăm không theo một cách mù quáng chế độ Sài Gòn, không làm tay sai cho Mỹ và cũng không thân thiện với “Việt Cộng”, tên gọi những người Việt theo Bác Hồ sau năm 1954.

Đối với dân tộc Chăn, chiến tranh Nam Bắc là vấn đề của người Việt, không liên hệ gì đến dân tộc Chăm. Tiếc rằng hoàn cảnh chính trị này đã đưa đẩy người Chăm thành nạn nhân của cuộc chiến. Việt Cộng tức là con cháu của Bác Hồ dùng súng đạn đốt cháy thôn làng người Chăm về tội theo Việt Nam Cộng Hoà, chém giết người Chăm về tội phục vụ trong chính quyền Saigon. Vụ chết của Quảng Đại Quang (quận trưởng Chăm) và Lưu Quí Tân (Trưởng Ty Phát Triển Sắc Tộc) là thí dụ điển hình.

3). Dưới thời Cộng Hoà Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam

Sau năm 1975, tên Bác Hồ bắt đầu vùng dậy trong lòng người Chăm, không phải vì Bác Hồ đứng ra bảo vệ cho dân Chăm, mà là đưa ra chính sách vô cùng ngược đãi đối với dân tộc này:

• Tước đoạt tài sản và đất đai của người Chăm, biến dân tộc này thành tập thể vô sản, nghèo đói và bần cùng

• Xoá nỏ qui chế tự trị của dân tộc Chăm lưu hành từ thời vua Thiệu Trị đến 1975

• Làm xụp đổ hoàn toàn mọi giá trị đạo đức và tôn ti trật tự, mọi cơ cấu tổ chức gia đình và xã hội cổ truyền của người Chăm để thay vào đó một hệ thống tổ chức hoàn toàn mới lạ, dựa vào chủ thuyết cộng sản, vô sản và vô thần, đã làm đảo lộn cả hệ thống tín ngưỡng và tâm linh của người Chăm hôm nay.

• Xoà bỏ qui chế đặt biệt dành cho sinh viên Chăm vào đại học hay dành ưu tiên cho sinh viên Chăm có có công ăn việc làm sau ngày tốt nghiệp như dưới thời Việt Nam Cộng Hoà

• Bó buộc các thần linh Chăm như Po Klaong Garai, Po Rame, Po Ina Nagar, phải làm thuê cho nhà nước của Bác Hồ để lấy tiền du lịch, nhưng nhà nước của Bác Hồ không trả cho người Chăm đồng xu nào để mua lễ vật hầu cúng quẩy thần linh này.

• Tước bỏ quyền sở hữu của người Chăm trên đền tháp mà họ đang thờ phượng. Mỗi lần làm lễ trên tháp, người Chăm phải xin phép con cháu Bác Hồ. Mỗi lần vào tháp, người Chăm buộc phải trả tiền cho cơ quan của Bác Hồ

• Buộc con em Chăm học chữ Chăm cải biến lai căng có “paoh gak” mà Ban Biên Soạn của Bác Hồ đã chế tạo, biến con em Chăm thành tầng lớp mù chữ Chăm truyền thống do cha ông để lại.

• Dân tộc Chăm nghèo đói càng nghèo đói thêm, kéo theo làn sóng cướp bóc trong thôn làng và đưa đẩy giới trẻ Chăm phải bỏ nhà ra đi để tìm công ăn việc làm ở thành thị lớn, nơi họ tiếp thu những tệ đoan của xã hội để đưa về thôn xóm của người Chăm.

*

Nói đến Bác Hồ, thì người Chăm cảm thấy đau lòng cho thân phận của mình bị Bác Hồ hành hạ một cách vô cớ, gần một nữa thế kỷ qua. Chính đó là nguyên nhân giải thích Bác Hồ không thể nẳm “trong trái tim người Chăm” như ca sĩ Amư Nhân và hoạ sĩ Chế Thị Kim Trung đã suy đoán và ca tụng qua tác phẩm của mình.

Nhân danh ca sĩ và hoạ sĩ, Amư Nhân và Chế Thị Kim Trung nên có thái độ nghiêm túc hơn đối với di sản lịch sử. Không nên tôn vinh Bác Hồ một cách quá đáng qua bài hát hay tranh ảnh của mình, nhưng nội dung không đi đúng với sự thật của lịch sử. Vì hành động này chỉ đưa đẩy người Chăm nghĩ rằng Amư Nhân và Chế Thị Kim Trung chỉ là người hùa theo Bác Hồ để lấy công, có thể làm tổn thương đến danh dự của Bác, một nhà cách mạng Việt Nam đã qua đời và có thể tàn phá đi sự thật nằm trong di sản lịch cận đại của dân tộc Chăm.