Ngày 6-11-2015, đài VOA cho biết Hội Nghị các Bộ Tộc Bản Địa Toàn Quốc ở Hoa Kỳ đã điễn ra lần thứ 7 tại Tòa Bạch Ốc vào ngày 5/11/2015. Trong ngày Hội Nghị,  Tổng Thống Barack Obama đã dành ưu tiên cho việc cải thiện cuộc sống của người bản xứ tại Mỹ.Từ việc giải quyết tình trạng vô gia cư cho tới việc trao quyền cho giới trẻ,  chính phủ của Tổng Thống Obama đang phát động một số biện pháp mới để hỗ trợ các bộ lạc người da đỏ bản địa. Tổng Thống Obama còn nói rằng điều quan trọng là giới thanh thiếu niên bản xứ phải được hỗ trợ và có một nơi để tìm hiểu truyền thống văn hoá của họ.

Hội Nghị các Bộ Tộc Bản Địa Toàn Quốc ở Hoa Kỳ lần thứ 7 tại Tòa Bạch ốc quy tụ hàng trăm nhà lãnh đạo bộ tộc và các giới chức chính phủ Mỹ để thảo luận về những phương cách gỡ bỏ các trở ngại trên con đường đi tới thành công của những người trẻ tuổi, và thúc đẩy quyền tự quyết của các dân tộc bản địa tại quốc gia này.

Người Chăm là thành phần dân tộc bản địa ở Việt Nam, được hưởng quyền tự quyết và tự quản về lãnh thổ đất đai, phong tục tập quán, hệ thống tổ chức xã hội và gia đình từ thời vua Thiệu Trị (1841-1847) cho đến 1975. Sau ngày giải phóng Saigon, chính quyền Hà Nội huỷ bỏ qui chế dân tộc bản địa dành cho người Chăm, bằng cách xoá bỏ biên giới lãnh thổ của dân tộc này, tịch thu  toàn diện đất đai của họ để biến người Chăm thành tập thể vô sản, nghèo đói và bần cùng.

Trong nước, dân tộc Chăm chỉ là tập thể tộc người không không tổ chức, không nhà lãnh đạo tinh thần và cũng không có một định hướng tương lai. Xã hội Chăm hôm nay đang lâm vào cảnh đỗ nát, từ yếu tố văn hoá, di sản lịch sử cho đến ngôn ngữ chữ viết, v.v. không còn làm chủ trên định mệnh của mình, vì chế độ Hà Nội không cho phép người Chăm tụ tập, thành lập hội đoàn để đấu tranh cho sự sống còn của dân tộc này. 

Tại hải ngoại, xã hội Chăm cũng đang lâm vào con đường khủng hoảng không lối thoát, chia thành phe nhóm và hội đoàn đối chọi nhau, không phải vì chủ thuyết chính trị “anh theo cộng sản, tôi theo cộng hoà” mà là phát xuất từ tư duy phong kiến của một vài bậc đàn anh lãnh đạo, thường sống theo chủ nghĩa gia đình trị và phe nhóm trị, lôi kéo các tầng lớp thanh niên vào cuộc, làm phá vỡ đi hệ thống sinh hoạt cổ truyền của dân tộc Chăm. Kể từ đó, xã hội Chăm tại hải ngoại không còn là không gian liên đới giữa những người đồng tộc phát xuất từ nguồn gốc chung của lịch sử Champa nữa, mà là không gian liên đới giữa những người cùng phe nhóm và gia đình mà thôi.

Tổng thống Obama và 5 thanh niên bản địa tại Hội nghị các Bộ Tộc Bản địa Toàn quốc lần thứ 7 tại Tòa Bạch ốc ngày 5-11-2015

Dân tộc Chăm hôm nay đang trong đợi vào Hội Đồng Phát Triển Văn Hoá Xã Hội Champa có trụ sở tại Hoa Kỳ. Gấn mấy năm qua, tổ chức đã góp phần vô cùng đắc lực cho cuộc vận động đấu tranh bên cạnh anh em Tây Nguyên và Khmer Krom về quyền của dân tộc bản địa Việt Nam. Tiếc rằng cho đến hôm nay, tổ chức này chưa lần nào đưa ra quan điểm của mình về vấn đề nghèo đói của dân tộc Chăm; không có một bài viết nào về tình hình xã hội Chăm đang lâm vào tình trạng đổ nát; không có một hàng chữ nào về di sản văn hoá Chăm trên đà bị đồng hoá và cũng không bao giờ lên tiếng về ngôn ngữ chữ viết Chăm bị cải biến thành chữ viết lai căng. Thí dụ điển hình nhất, vấn đề Kate và chữ viết Chăm đã trở thành đề tài tranh luận gần một thập niên qua, nhưng Hội Đồng Phát Triển Văn Hoá Xã Hội Champa không bao giờ lên tiếng và cũng không có một thông cáo chung, về hai vấn đề này, v.v.

Tóm lại, vấn đề bản địa là chủ đề mà tất cả dân tộc Chăm trong và ngoài nước phải tham gia và ủng hộ. Muốn cứu vãng sự sống còn của mình trong thế kỷ thứ 21 này, người Chăm chỉ còn giải pháp là dấn thân vào con đường đấu tranh để đòi quyền tự quyết, tự quản và tự trị đã ghi rỏ trong hiến chương của Liên Hiệp Quốc về quyền của dân tộc bản địa.

Cũng vì tôn trọng hiến chương của Liên Hiệp Quốc, Tổng Thống Hoa Kỳ năm nào cũng dành thì giờ để tiếp phái đoàn dân bản địa ở nước Mỹ. Việt Nam là quốc già ký vào Hiến Chương của Liên Hiệp Quốc về Quyền của Dân Tộc Bản Địa. Thế thì cho đến năm nào, nhà nước Việt Nam chấp nhận đón tiếp người Chăm để bàn về tương lại của họ?