Khmer Krom là cộng độc tộc người có định mệnh lịch sử rất gần gủi với dân tộc Chăm. Qua các cuộc Nam Tiến, Việt Nam đã chiếm trọn đất đai miền đồng bằng sông Cửu Long của người Khmer Krom, đưa đẩy dân tộc này phải rời bỏ quê hương để chạy sang Campuchia lánh nạnh. Ngày 15-11-2015, đài Á Châu Tự Do loan tìn rằng nhiều người Khmer Krom, sau khi sang Campuchia sinh sống, khi trở về thăm quê ở Đồng bằng Sông Cửu Long than phiền, vì bị chính quyền địa phương sách nhiễu.

Niềm vui sum vầy không trọn vẹn

Những người Khme sang Xứ Chùa Tháp định cư có điều kiện kinh tế khác nhau, có người khá giả, cũng có người phải sống trong cảnh nghèo khổ thiếu thốn. Dù khá giả hay thiếu thốn, thì họ đều cố gắng tranh thủ về thăm quê hương mỗi dịp lễ lộc để được sum vầy cùng thân nhân sau bao tháng năm xa cách.

Tuy nhiên, khi trở về VN, họ lại gặp bao sự sách nhiễu từ chính quyền địa phương trong mỗi lần về thăm quê.

Ông Sơn Thái Thành, Khmer Krom hiện đang sinh sống tại thủ đô Phnom Penh cho biết  rằng trong dịp lễ vào tháng 10 năm 2015,  khi về đến quê ở tỉnh Sóc Trăng thăm gia đình, ông lập tức được mời lên trụ sở công an xã để làm việc. Ông Thành còn cho biết cán bộ công an địa phương tiếp chuyện với ông với thái độ thiếu tôn trọng và xem ông như một người có tội phạm. Cũng theo ông Thành, nguyên nhân mà chính quyền VN mời ông đến làm việc là do ông là người nước ngoài nhưng không trình báo với chính quyền địa phương khi về thăm quê hương

VN can thiệp chuyện nội bộ của Campuchia?

Cũng xin nói thêm rằng đây không phải là lần đầu tiên và cũng không phải  là trường hợp hiếm hoi. Người Khmer Krom trở về Việt Nam thường bị chính quyền địa phương làm phiền, sách nhiễu, thậm chí đã có nhiều trường hợp người Khmer Krom bị chính quyền đánh đập, dọa nạt khi từ Campuchia về Việt Nam.

Đó là trường hợp của ông Danh Serey, hồi tháng 10 năm 2014, ông cùng một nhóm gồm 15 người mang quốc tịch Campuchia đến làm lễ theo truyền thống Phật giáo tại một ngôi chùa ở tỉnh Kiên Giang. Tại đây, ông và đoàn của ông đã bị chính quyền tỉnh Kiên Giang bắt giam giữ hơn 10 tiếng đồng hồ và tịch thu một số tài sản có giá trị.

Theo lời kể của những người cho rằng Khmer Krom bị sách nhiễu vì chính quyền Việt Nam cáo buộc họ có tham gia vào các hoạt động chính trị ở Campuchia. Khi tiếp xúc với chính quyền Việt Nam, những nạn nhân này luôn bị cảnh cáo là không được tham gia vào các hoạt động chính trị của Campuchia, đặc biệt là việc ủng hộ đảng đối lập của nước này.

Tu sĩ Khmer Krom ở Campuchia

Kết luận:

Mấy năm gần đây, chính quyền Hà Nội tuyên truyền với thế giới rằng Việt Nam luôn tôn trọng nhân quyền và tạo mọi điều kiện thuận lợi để người Khmer Krom, Tây Nguyên và Chăm có thể trở về quê hương. Đây chỉ là văn chương tuyên truyền mà thôi. Bằng chứng cụ thể, Ts. Po Dharma hiện định cư ở Pháp, không được phép trở về Việt Nam thăm gia đình, vì bị xếp vào thành phần phản động chống phá nhà nước, đòi quyền Champa độc lập, nhưng trên thực tế Ts. Po Dharma không liên hệ gì với chủ trương này.