Q. Đ. Cẩn tại Hà Nội 11-5-2013

Lời của BBT Champaka.info : Akhar Thrah là chữ Chăm truyền thống được lưu truyền từ thời Po Rome. Đây là di sản thiêng liêng của dân tộc Chăm chứ không phải tài sản riêng tư của Ban Biên Soạn hay của bất cứ ai. Tiếc rằng Quảng Đại Cẩn là một vị tiến sĩ Chăm, đọc chữ Chăm chưa rành, nhưng giám đứng ra cho cộng đồng giáo sĩ,  bô lão và trí thức Chăm một bài học về chữ viết Chăm bằng cách bảo vệ một cách cuồng tín chữ Chăm cải biến lai căng của Ban Biên Soạn. Chính đó là nguyên nhân giải thích cho sự ra đời của phong trào phản đối trong và ngoài nước nhằm yêu cầu Ban Biên Soạn và nhà nước Việt Nam phải trả lại Akhar Thrah Chăm truyền thống cho dân tộc Chăm càng sớm càng tốt.

« Hiện tượng Quang Cẩn về Việt Nam » là bài viết của Nguyen Van Xuong, độc giả trong nước, nhằm nêu ra một số nhận định về lý thuyết của Ts. Quảng Đại Cẩn liên quan đến chữ viết Chăm lai căng của Ban Biên Soạn và ghi lại những gì đã xảy ra trong cuộc tiếp xúc giữa Quảng Đại Cẩn với Ban Biên Soạn tại Phan Rang và Sinh Viên Chăm tại Sài Gòn. Đây là nguyên văn của bài viết :

HIỆN TƯỢNG QUANG CẨN VỀ VIỆT NAM

1. Hội thảo ngôn ngữ tại Hà Nội

Ngày 11/05/2013 trong dịp về dự Hội Thảo Khoa Học Quốc Tế với chủ đề “Ngôn ngữ học Việt Nam trong bối cảnh đổi mới và hội nhập” tổ chức tại Hà Nội, Quảng Đại Cẩn rêu rao viết bài, thư trên mạng gây xáo trộn cộng đồng Chăm.

Quảng Đại Cẩn được nhà nước Việt Nam cho đi du học nhưng nói xấu nhà nước Việt Nam để xin tỵ nạn ở Mỹ mà không thành, cuối cùng Cẩn cũng sống bất hợp pháp ở Mỹ. Thế mà Quảng Đại Cẩn lại được phép đưa vợ và 3 con sang Mỹ và được phép về Việt Nam hai lần công tác. Hiện nay bà con Chăm còn thắc mắc : nước Mỹ hay Việt Nam cấp hộ chiếu cho Quảng Đại Cẩn về Việt Nam. Quảng Đại Cẩn có chức vụ gì mà đi từ Mỹ về Việt Nam dễ dàng?

Hội thảo quốc tế ngôn ngữ tại Hà Nội, nhưng Hà Nội không mời những nhà ngôn ngữ, văn hóa gốc Chăm đang công tác ở Việt Nam mà lại mời người Chăm tỵ nạn ở Mỹ về nói về ngôn ngữ Chăm? Nội dung bài của Quảng Đại Cẩn ở Hội Thảo Hà Nội không phải bài khoa học mà là bài đã khích hội thảo Kuala Lumpur và Po Dharma. Trong thành phần tham dự Hội Thảo Ngôn Ngữ tại Hà Nội không ai biết tiếng Chăm, nên dù Quảng Đại Cẩn có được chọn lên phát biểu thì không ai hiểu Quảng Đại Cẩn nói đúng hay sai. Qua hình Facebook cho biết, hình như Quảng Đại Cẩn không được phát biểu chính thức trong hội thảo, chỉ được dự. Hình Quảng Đại Cẩn chụp ở bục phát biểu, chỉ là đứng kế chụp, chứ không phải Quảng Đại Cẩn được phát biểu. Thế mà Quảng Đại Cẩn khoe mẽ, Hội thảo ngôn ngữ của Viện Ngôn ngữ Hà Nội có giá trị hơn Hội nghị của Kuala Lumpur. Hội nghị Kuala Lumpur là một Hội nghị do Viện Viễn Đông Bác Cỗ Pháp có uy tín khoa học nổi tiếng thế giới tổ chức nhưng Quảng Đại Cẩn chê bai là thua xa hội thảo của một viện ở Hà Nội là một chuyện khôi hài.

2. Nhóm email nặc danh, dọn đường cho Quảng Đại Cẩn

Trước khi Cẩn về Việt Nam hội thảo, có nhiều email nặc danh dọn đường cho Quảng Đại Cẩn được gửi qua nhiều đường, trong đó có qua email Thạch Ngọc Xuân, Thành Đài, web. Inrasara, tức là Phú Trạm. Những tác giả nạc danh như Quang Trung Hieu (4 bài), Su Thi Thuy Diem (2 bài), Quang Van Chung (1 bài), Thuan Van Thanh (1 bài) , Phu Van Nong (1 bài). Sau khi Quảng Đại Cẩn về Mỹ, web.inrasara. com cũng mở diễn đàn bình luận về chử Chăm với những tên nặc danh vào comment như Asau Khang, Daovan, Klung ….Tất cả email nặc danh này đều ca ngợi tung hô Quảng Đại Cẩn và chữ cải biên của Ban biên soạn và bôi bẩn 13 tác giả viết sách về « Ngôn Ngữ Chăm, Thực Trạng và Giải Pháp ». Thực tế cho đến nay cho thấy tập thể Ban Biên soạn và Inrasara không có khả năng trao đỗi một bài khoa học nào cho ra hồn với 13 tác giả mà chỉ chuyên viết email nặc danh bôi bát, chụp mũ 13 tác giả là theo Po Dharma, kêu gọi công an Việt Nam phải bắt 13 tác giả bỏ tù (đọc mail Quảng Văn Chung sẽ rõ).

Vậy nhóm viết email nặc danh dọn đường cho Quảng Đại Cẩn là ai? Họ có quan hệ với Quảng Đại Cẩn không? Có phải Ban Biên Soan nặc danh viết không? Có phải Quảng Đại Cẩn là con chốt để nhóm nặc danh đưa ra chiến trường, còn nhóm nặc danh là chủ nắm trong tay kịch bản, vẻ ra cho Quảng Đại Cẩn hành động nhằm xáo trộn di sản Akhar Thrah Chăm do tổ tiên của Quảng Đại Cẩn để lại mà Quảng Đại Cẩn cho là không phù hợp cần phải cải biên.

3. Quảng Đại Cẩn về Việt Nam có tập họp được trí thức Chăm như Quảng Đại Cẩn huên hoang hay không?

Ngày 13/5 từ Hàlội về Phan rang, Quảng Đại Cẩn có làm vài mâm cơm để mời nhóm trí thức Chăm về họp mặt tại tư gia Quảng Đại Cẩn ở Phan rang. Thực ra, Quảng Đại Cẩn chỉ tập trung được nhóm Ban Biên Soạn và một vài trí thức Chăm chưa đến 10 người đến dự. Mời cơm khách nhưng Quảng Đại Cẩn cứ ngồi nói thao thao bất tuyệt về chữ nghĩa Chăm. Miệng nói dai sùi bọt mép trắng, mắt nhắm lim dim, tay thì chém gió thao thao bất tuyệt mà quên mời khách ăn uống. Vài vị khách ngán ngẫm bỏ cơm ra về, chỉ còn Lộ Minh Trại và Nguyễn Văn Tỷ ngồi nghe Cẩn thuyết pháp, bộ ba (Tỷ Trại Cẩn) vừa nói, vừa tung, vừa hứng nhau. Cả ba nói năng lọan xạ như con rắn bị ai đó đập nát đầu đang vùng vẫy tìm cách cứu bộ chữ Chăm cải biên đang bị cộng đồng Chăm lên án tẩy chay.

4. Cẩn có tập họp được trí thức và sinh viên Chăm ở Saigòn như lịch trình Cẩn rêu rao trên mạng không?

Sau khi thất bại ở Phan Rang, Quảng Đại Cẩn vào Sài Gòn viết mail và gọi điện nhiều trí thức Chăm đến để nghe Quảng Đại Cẩn nói chuyện về chữ nghĩa Chăm. Nhưng mà chẳng có ma nào đến, ngay cả TS. Ngôn Ngữ Chăm là Phú Văn Hẳn người bà con, cùng đồng tộc, cùng xóm làng với Quảng Đại Cẩn cũng không đến dự. Cuộc họp mặt tại quán càphê hơn 10 người chủ yếu là sinh viên đã ra trường đang làm việc tại Sài Gòn. Cũng tội cho Quảng Đại Cẩn, ai là Chàm kiều về nước, khi mời anh em Sài gòn họp mặt thì đa số đều đến dự đông đủ, chỉ có Quảng Đại Cẩn mời không ai đến, thật tủi thân.

5. Cẫn nói gì với sinh viên Chăm tại quán cà phê Sàigòn?

Một điều nhảm khi bước vào quán caphê, Quảng Đại Cẩn yêu cầu tất cả mọi người Chăm có mặt trong quán caphê đứng dậy chào Quảng Đại Cẩn (phong cách này giống lãnh tụ nữa mùa Chăm là Lưu Quang Sang). Sau đó Quảng Đại Cẩn nói tiếng Chăm, xin dịch lại là: ai muốn làm cho Champa thì đưa tay lên cao và hô to “Champa- Champa-Champa” 3 lần. Thấy hành động này của Quảng Đại Cẩn tuy nhảm nhí nhưng nguy hiểm mang yếu tố chính trị. Sợ Quảng Đại Cẩn giăng bẫy Paoh Catuai bắt thanh nhiên Chăm – như Quảng Đại Cẩn đã từng lập nhóm Damdara Champa cho nên chỉ một số người Chăm như Jaka, Jayam là những con chim mồi tơ Katrau Tuai làm theo Quảng Đại Cẩn, còn lại một số người Chăm khác từ chối không chịu đứng dậy hô to khẩu hiệu theo lời Quảng Đại Cẩn. Nên chú ý, sinh viên Chăm ở Sàigòn khi họp mặt rất khó khăn, phải xin phép. Quảng Đại Cẩn mặc dù là dân trốn chính quyền tị nạn lại về Việt Nam tập họp trí thức Chăm, sinh viên Chăm làm nhiều việc trái quấy nhưng chính quyền vẫn làm ngơ.

Bỏ chính quyền quyền Hà Nội chạy trốn sang Mỹ, Quảng Đại Cẩn trở lại hợp tác với Hà Nội để bôi bác người Chăm nào không đồng tình với chính sách của Hà Nội về chữ Chăm cải biến của Ban Biên Soạn: tại sao?

Trong buổi thảo luận với sinh viên, như web. gulpataom.conm đã đưa tin Quảng Đại Cẩn hòan tòan cứng họng trước những câu hỏi của sinh viên đặt ra. Sinh viên Sàigòn ai cũng biết từ 1975 đến nay chủ yếu là học tiếng Chăm truyền thống. Sinh viên ngày nay tiếp xúc với môi trường văn minh, khoa học nên đặt ra nhiều câu hõi trực diện về chữ truyền thống và muốn tẩy chay chữ cải biên của Cẩn. Nhiều câu hỏi sinh viên đặt ra, Quảng Đại Cẩn làm lơ cho qua hoặc trả lời không đúng trọng tâm, đánh trống lãng. Vẫn tánh nào tật nấy, trả lời câu hỏi sinh viên, miệng vừa nói vừa nhắm mắt, vừa đưa tay chém gió nói thao thao bất tuyệt, sinh viên không hiểu gì. Khi câu hỏi nào Quảng Đại Cẩn bí thì có Jayam (con ông Lưu Văn Đảo – Ban biên soạn) và Jaka con Phú Trạm – bạn của Quảng Đại Cẩn) tiếp sức nói đỡ lời cho Quảng Đại Cẩn. Nếu sinh viên nào còn hỏi thêm, thì Quảng Đại Cẩn đề nghị sinh viên đó phải đi học ngành ngôn ngữ mới hiểu Quảng Đại Cẩn nói. Quảng Đại Cẩn nói như nhà thơ Inrasara, ai không hiểu nhà thơ viết gì thì cần phải đưa người đó đi đào tạo về thơ. Thật khôi hài hết chỗ nói.

6. Quảng Đại Cẩn thất bại nhục nhạc trong cuộc thảo luận với sinh viên Chăm trên facebook

Sau khi Quảng Đại Cẩn về Việt Nam, sinh viên Chăm bình luận nhiều về kiến thức mà ngôn ngữ Cẩn trên facebook. Web Gulpataom.com thiết kế bảng hỏi điều tra tự động trên mạng, thống kê cho thấy có đến 95% người đồng ý ủng hộ học Akhar Thrah truyền thống, chỉ còn lại 5% theo chữ cải biên của Ban Biên Soạn.

Cuộc trao đổi trên facebook, trang mạng Gultom và web Inrasara cho thấy, Quảng Đại Cẩn thất bại trước những câu hỏi và cách lý giải của sinh viên về ngôn ngữ và Akhar Thrah Chăm. Kết quả hơn 10 người tham gia thảo luận, đa số sinh viên, trí thức Chăm đều theo Akhar Thrah truyền thống như bài của Sohaniim, Jathraoh, Ikan Di Ram, Srikhara – có thể 3 xạ thụ này đủ sức bẻ gãy lý luận hời hợt máy móc của Quảng Đại Cẩn. Những người theo Quảng Đại Cẩn chỉ có Inra Jaka (con Phú Trạm) và tên nặc danh là Tào Lào (chắc là Jayam con ông Lưu Văn Đảo), không dám ra mặt cũng ăn nói vòng vo lúng túng, nhạt nhẽo như Quảng Đại Cẩn.

Trong cuộc trao đổi này thấy nỗi lên 4 nhân vật Sohaniim, Jathraoh, Ikan Di Ram, Srikhara có cách lý luận hay về ngôn ngữ Chăm, lấy văn minh ngôn ngữ Chăm làm chuẩn để thảo luận. Còn Quảng Đại Cẩn thì cứ lấy ngôn ngữ tiếng Việt – học lóm từ phương tây ra làm chuẩn như âm ngắn, âm dài, chữ có dấu và chữ không dấu, trung tố, hậu tố – những thuật ngữ rất xa lạ với tiếng Chăm nên không thể áp dụng cho tiếng Chăm được. Một tiến sĩ mà lý luận rất mơ hồ, nói vòng vo, mất tinh thần dân tộc. Quảng Đại Cẩn đã thất bại nhục nhã trước sinh viên kể cả kiến thức ngôn ngữ, kiến thức chữ Chăm Akhar Thrah. Ý đồ của Quảng Đại Cẩn từ trước đến nay làm sao và ngay trong chuyến đi về Việt Nam có ý định làm sao mở diễn đàn để gặp gỡ trao đổi lôi kéo sinh viên Chăm học theo chữ Ban Biên Soạn.

Chính những cuộc thảo luận với sinh viên, diễn đàn facebok, web đã trở thành hố chôn lý luận ngôn ngữ của Quảng Đại Cẩn và chữ cải biển của Ban Biên Soạn. Sự thất bại này là sự thất bại lần hai, lặp lại sự thất bại cũ của Ban Biên Soạn. Năm 2007, Ban Biên Soạn tham dự hội nghị Kuala Lumpur cũng có ý đồ nhằm giải thích chữ Chăm của Ban Biên Soạn là hợp lý để thuyết phục, lôi kéo nhà nghiên cứu, tri thức Chăm theo Ban Biên Soạn. Cuối cùng Ban Biên Soạn bị thất bại. Quảng Đại Cẩn chưa sáng mắt vẫn đi theo vết mòn bánh xe cũ (juak aih klak). Quảng Đại Cẩn hãy tỉnh tâm suy nghĩ lại, tại sao 13 học vị, tri thức Chăm trong nước đều phản đối chữ viết Ban Biên Soạn nếu Quảng Đại Cẩn nói là Ban Biên Soạn hợp lý.

7. Cẩn là tiến sĩ giáo dục hay tiến sĩ ngôn ngữ?

Làm công tác nghiên cứu khoa học cần nhiều đức tính, trong đó có tính trung thực được xem hàng đầu. Quảng Đại Cẩn không trung thực, có nói không và không nói có, đó là tật xấu cố hữu của Quảng Đại Cẩn (Ja Kan ndom laor).

Lừa bịp 1: Quảng Đại Cẩn là TS. Giáo dục nhưng khai man với bà con là TS. Ngôn ngữ. Có khi Thạch Ngọc Xuân còn ghép cho Quảng Đại Cẩn là TS. Giáo dục-Ngôn ngữ?

Luận án Quảng Đại Cẩn ghi rõ rằng bằng cấp của Quảng Đại Cẩn là Tiến sĩ Giáo dục: THE DEGREE OF DOCTOR PHYLOSOPHY IN EDUCATION (luận án Quảng Đại Cẩn đã gửi cho bà con qua mạng). Bằng cấp cũng như trong luận án của Quảng Đại Cẩn không có chữ nào liên quan đến TS. Ngôn ngữ (Doctor of Phylosophy in Linguistics) nhưng Quảng Đại Cẩn cứ rêu rao trên mạng là TS Ngôn ngữ quốc tế để lòe bịp thiên hạn. Nếu có, Quảng Đại Cẩn nên trưng bằng Tiến sĩ Ngôn ngữ ra cho bà con biết.

Còn chủ đề của luận án tiến sĩ của Cẫn có tên: The Mother language teaching progam addressing culture, language, and identity rights of the Cham minority in Ninh Thuan province, Vietnam ( Chương trình dạy tiếng mẹ đẻ gắn với quyền ngôn ngữ, văn hóa và bản sắc của cộng đồng Chăm ở Ninh Thuận). Đây là chủ đề thuộc lĩnh vực giáo dục ngôn ngữ (chuyên ngành giáo dục của Quảng Đại Cẩn), chứ không phải là Luận án Tiến sĩ về Ngôn ngữ học đúng nghĩa của nó. Bà con nên hiểu điều này để khỏi Quảng Đại Cẩn lửa bịp.

Lừa bịp 2: Cẫn nói Katê Chăm có ghi trong Đại Việt Sử Ký Tòan Thư.

Trong bài trao đổi lễ hội Katê với Champaka, Quảng Đại Cẩn cho rằng lễ hội Katê Chăm bắt nguồn từ thời văn hóa Sa Hùynh và lễ hội Katê có đề cập trong sách Đại Việt Sử ký Tòan Thư. Chúng tôi tra lại sách này không có dòng nào đề cập đến lễ hội Katê Chăm như Quảng Đại Cẩn bịa đặt. Nếu có đề nghị Quảng Đại Cẩn trưng ra trang nào trong sách đó để cho bà con biết.

Lừa bịp 3: Bịa chuyện rồi đỗ bừa cho ông Thành Phần

Nói chuyện với sinh viên Chăm Sài gòn Quảng Đại Cẩn nói rằng, theo ông Thành Phần kể Hội thảo Kuala Lumpur không ai đồng ý, ký vào văn bản chỉ có Po Dharma và Karim. Chúng tôi đã hỏi ông Thành Phần, Thành Phần nói ông không nói với Quảng Đại Cẩn điều này bao giờ. Thật sự Hội thảo Kuala Lumpur tất cả ai cũng đồng ý và ký vào văn bản có cả ông Tỷ, Trại, Liêm, Sang , Bá …là chữ Chăm không có Paoh Gak, Traoh Ao phải có Dar Tha…Văn bản và chữ ký mấy vị vẫn còn đó.

Lừa bịp 4: Ăn nói vô văn hóa, không xứng đáng là tiến sĩ

Quảng Đại Cẩn đội mũ hình vuông, mặc áo thụng, mang hia, đeo vòng hoa ở cổ do Lưu Quang Sang tặng lên nhận bằng học hàm Tiến sĩ Mỹ gửi lên mạng cho bà con xem trở thành hình ảnh khôi hài mà Champaka.info lấy đăng tải đưa lên nhiểu lần trên mạng, với ý châm biếm. Bộ áo mà Quảng Đại Cẩn mặc lên nhận bằng tiến sĩ là biểu tượng cao nhất của người trí thức nhưng Cẩn phát ngôn vô văn hóa, nên không xứng đáng là người trí thức. Vì Quảng Đại Cẩn cho rằng đọc sách ngôn ngữ của 13 tác giả xong đem đi tiểu tiện.

Lừa bịp 5: Quảng Đại Cẩn bịa đặt chữ Chăm có Paoh Gak và Traok Ao không có Dar Tha

Quảng Đại Cẩn và bà con Chăm thừa biết rằng, chữ Chăm từ bao đời này, kể cả chữ Chăm trên bia ký không có chữ nào có Paoh Gak và Traoh Ao mà không có Dar Tha. Thế mà Quảng Đại Cẩn đã tìm những cái sai của vài chữ Paoh Gak trong từ điển E. Aymonier trưng ra để nói chữ Chăm có Paoh Gak để bào chữa cho cho việc cải biên chữ Chăm.

Khỏi cần là tiến sĩ giáo sư, người bình dân cũng biết, khi xét đoán một vấn đề gì phải dựa vào cái đa số thể đó để kết luận một vấn đề đúng hay sai. Đàng này trong từ điển Amonier có đến hàng trăm ngàn từ ngữ Chăm nhưng Quảng Đại Cẩn chỉ tìm vài từ có Paoh Gak mà Aymonier in sai đưa ra để chứng minh cho cái đúng. Đây là lỗ hỏng nặng trong phương pháp và tư duy nghiên cứu của một tiến sĩ. Nếu Quảng Đại Cẩn biết Poak Gah in trong Tử điển Aymonier là có lỗi những vẫn đưa ra để chứng minh cho cái đúng là có vấn đề. Người Mỹ gọi kỹ thuật này là “misleading”, tức là cố ý đưa ra một tiền đề sai lầm để rút ra một kết luận đúng, nhằm mục đích lừa bịp người khác.

Do vậy, hiện nay cho dù Cẫn có giẫy dụa đến đâu, có chứng minh hàng ngàn trang giấy đi nữa thì người Chăm ai cũng đều biết chữ Chăm không bao giờ có Paoh Gak. Alak (rượu) người Chăm viết Paoh kak, chứ không ai viết Alag có Paoh Gak như Ban Biên Soạn viết.

8. Năng lực nghiên cứu chữ nghĩa Chăm của Cẫn đến đâu?

Ai cũng biết trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học, bằng cấp là quan trọng nhưng chưa phải quyết định tất cả. Quan trọng người đó có chịu làm công tác nghiên cứu nghiêm túc hay không? Năng lực nghiên cứu, ngòai bằng cấp, còn phải chứng minh qua bài viết và các tác phẩm đã xuất bản.

Quảng Đại Cẩn xuất thân từ giáo viên cấp II cấp tốc, ngành tiếng Anh, chỉ học 18 tháng ở Cao Đẳng sư Phạm Tháp Chàm. Năm 1995, về làm việc tại Ban biên sạon. Tại đây Quảng Đại Cẩn chỉ phụ trách đánh máy vi tính, chứ không phải cán bộ nghiên cứu và giảng dạy tiếng Chăm. Hồi đó vì bản tính lanh chanh, láo cá nên Nguyễn Văn Tỷ với Quảng Đại Cẩn trong Ban Biên Soạn như dao với thớt, sau này Quảng Đại Cẩn với Lộ Minh Trại cũng như lữa với nước. Cho nên Quảng Đại Cẩn không bao giờ được hai thủ trưởng phát xít, cực đoan, tham lam như Nguyễn Văn Tỷ và Lộ Minh Trại phân công việc làm cho tử tế, chỉ làm công việc lặt vặt trong Ban Biên Sọan. Năm thở mười thì, khi giáo viên gạo cội Ban Biên Soạn bị ốm (Ban Biên Soạn ai củng có chứng bịnh trong người nên hay ốm đau) thì Quảng Đại Cẩn mới có cơ hội tập tò đi dạy thay lớp giáo viên cấp 1 vài giờ chữ Chăm.

Năm 2001, phong trào chuẩn hóa đại học cho cán bộ, Sở Giáo Dục Ninh thuận cho Quảng Đại Cẩn đi học đại học tại chức để xáo mù tại Sài Gòn nhưng chỉ học 2 năm thay vì phải học 4 năm nhưng mổi năm chỉ học 6 tháng thay vì học 12 tháng ở chi nhánh Đại Học Huế mở văn phòng đại diện qua loa một phòng nhỏ ở đường Tôn Đức Thắng – Sài Gòn, chứ làm gì mà Cẫn vào học nổi các trường chính quy, đại học lớn ở Sàigòn phải học tới 4 năm mới có bằng đại học. Năng lực Quảng Đại Cẩn chỉ thích hợp với lớp học tại chức (dốt như chuyên tu ngu như tài chức). Tốt nghiệp đại học tài chức cấp tốc, Quảng Đại Cẩn được Quỹ Ford ưu tiên dân tộc thiểu số cho đi học Hawai để về Việt Nam phục vụ cộng đồng Chăm. Học xong, Quảng Đại Cẩn trốn tỵ nạn làm nghề bưng bê, dọng bàn cho tiệm phở ở phố China Town-Hawai để kiếm sống, chứ đâu có nghề ngỗng nghiên cứu ở trường đại học, ở viện nghiên cứu nào đâu mà biết tiếp thu đúng sai, phải trái. Còn Tiến sĩ hiện nay ở Mỹ cũng như ở Việt Nam rất nhiều, nhưng đâu có phải tiến sĩ nào cũng nghiên cứu được. Đa số tiến sĩ Việt Nam học ở Mỹ về chủ yếu là làm việc cho công ty nước ngòai, làm thông dịch, giảng dạy, ít người làm được nghiên cứu.

Do vậy, suốt mấy năm nay Quảng Đại Cẩn có viết được bài nghiên cứu nào cho ra hồn trên sách báo mà cứ viết bài kiểu chụp giật, chữ được chữ mất thả lên mạng quấy rối bà con, lừa bịt Thạch Ngọc Xuân để đưa bài lên mạng. Vì Thạch ngọc Xuân, lớn lên ưng con lai được qua Mỹ, đâu có biết chữ nghĩa gì đâu. Năm nay Quảng Đại Cẩn cũng là U60 tuổi rồi cố vẫn không làm gì được. Quảng Đại Cẩn đọc được tiếng Anh, Mỹ vanh vách nhưng không đọc nỗi một trang sách chữ Chăm Akhar Thrah truyền thống. Cẩn chỉ đọc được chữ Ban Biên Sọan. Quảng Đại Cẩn học chữ Ban Biên Sọan, đọc lại sách chữ Chăm do Ban Biên Sọan viết, dạy lại chữ Ban Biên Sọan thì được (kiểu cơm chấm cơm), chứ làm sao bắt Quảng Đại Cẩn đọc được chữ Akhar Thar truyền thống. Cũng như Quảng Đại Cẩn, ông Lộ Minh Trại và Nguyễn Văn Tỷ cũng lười học nên không đọc được Akhar Thar Chăm nên rất ghét lọai chữ này. Cộng với tính háo danh, sự thúc đẩy khác nên Ban Biên Soạn cũng như Quảng Đại Cẩn kiên quyết phải cải biên và dần dần xóa bỏ kiểu chữ Akhar Thar truyền thống Chăm

Vì Cẫn đang làm xáo trộn cộng đồng, phủ nhận công lao tổ tiên, có tội cải biên Akhar Thar Chăm nên tôi thấy cần phải giúp bà con Chăm kể lại tòan bộ sự thật, không thêm không bớt về chân dung của Quảng Đại Cẩn cho bà con rõ khỏi bị Quảng Đại Cẩn lừa bịp.

Còn tiếp kỳ sau….

Nguyen van Xuong

< This e-mail address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it >