Ra đời vào năm 2007 nhân dịp Đại Hội Champa nhằm kỷ niệm 175 năm vương quốc Champa bị diệt vong vào năm 1832, Hội Đồng Phát Triển Văn Hóa Xã Hội Champa có trụ sở tại Hoa Kỳ là cơ quan đấu tranh bất bạo động của cộng đồng Chăm tại hải ngoại nhằm bảo vệ danh dự, quyền lợi và di sản văn hóa Champa.

Sau 5 năm hoạt động, tổ chức này đã trở thành một thành viên pháp lý của Hội Đồng Dân Tộc Bản Địa Việt Nam ra mắt tại Hoa Kỳ vào tháng 9 năm 1912, tập trung 3 lực lượng, đó là dân tộc Chăm, Tây Nguyên và Khmer Nam Bộ. Mục tiêu của Hội Đồng Bản Địa VN là nhằm đấu tranh yêu cầu nhà nước Việt Nam phải công nhận dân tộc Chăm, Tây Nguyên và Khmer Nam Bộ là thành phần dân tộc bản địa phù hợp với Tuyên Ngôn của Liên Hiệp Quốc về “Quyền của dân tộc bản địa” mà Việt Nam là quốc gia thành viên đã ký trên tuyên ngôn này. Sự liên kết đấu tranh giữa người Chăm, Tây Nguyên và Khmer Krom chỉ là sự tiếp nối của phong trào Fulro, tức là “Mặt trận giải phóng các dân tộc bị áp bức” đã từng gây bao tiếng vang trên bàn cờ chính trị ở Đông Dương vào năm 1964-1975.

Ngày 14-9-2013, nhân dịp lễ ra mắt sách “Lịch sử 33 năm cuối cùng của vương quốc Champa” của Pgs. Ts. Po Dharma, Hội Đồng Phát Triển Văn Hóa Xã Hội Champa tổ chức buổi hội luận với chủ đề « Vấn đề dân tộc bản địa Việt Nam » tập trung 6 hội luận viên: Hai đại biểu đại diện dân tộc Kinh, một đại diện gốc người Khmer Krom, một thay mặt cho dân tộc Tây Nguyên và hai đại biểu người Chăm. Kết quả của hội luận, các đại biểu đều công nhận 3 điểm sau đây:

1) Dân Tộc Thiểu số là thành phần nhóm người từ nơi khác đến sinh sống tại một quốc gia có chủ quyền. Dân Tộc Bản Địa là tập thể tộc người có nguồn gốc lâu đời trên một lãnh thổ trước khi dân tộc khác đến xâm chiếm đất đai của họ.

2). Dựa vào định nghĩa trên, 3 khối dân tộc: Chăm, Tây Nguyên và Khmer Nam Bộ là thành phần dân tộc bản địa chứ không phải là thành phần dân tộc thiểu số. Họ hội đủ các yếu tố về chiều dài lịch sử với những di tích lịch sử riêng, phong tục tập quán riêng và ngôn ngữ riêng.  

3). Chính sách của nhà nước Việt Nam đối với Dân Tộc Bản Địa liên quan đến đất đai, hỗ trợ kinh tế, giáo dục cũng như bảo tồn di sản văn hóa, chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế của các dân tộc bản địa.

Các đại biểu của buổi hội luận. Trái sang phải: Từ Công Nhượng (Thư ký), Musa Po Rome,  Nay Rong, Tài Đại An, Tan Dara Thach, Hoàng Thế Dân, Po Dharma, Nguyễn Công Bằng

Dựa vào kết quả của hội luận này, Hội Đồng Phát Triển Văn Hóa Xã Hội Champa đệ trình lên chính phủ Việt Nam bản kiến nghị như sau :

The Council for the Socio-Cultural Development of Champa

P.O. Box 582792 - Elk Grove, CA 95758-0049

Email: This e-mail address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it

Thư Kiến Nghị

Kính gởi:

• Ngài Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí Thư Đảng Cộng Sản Việt Nam

• Ngài Trương Tấn Sang, Chủ Tịch Nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam

• Ngài Nguyễn Tấn Dũng, Thủ Tướng Nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam

• Ngài Nguyễn Sinh Hùng, Chủ Tịch Quốc Hội Nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam

Kính thưa quí ngài,

Chúng tôi gồm Ban Cố Vấn và Ban Điều Hành thuộc Hội Đồng Phát Triển Văn Hóa Xã Hội Champa có trụ sở tại Hoa Kỳ, cùng toàn thể tham dự viên tham dự Hội Luận về "Các Vấn Đề Liên Quan Đến Dân Tộc Bản Địa Việt Nam", tổ chức ngày 14 tháng 09 năm 2013 tại thành phố San Jose, tiểu bang California, Hoa Kỳ, đồng kính gởi Thư Kiến Nghị lên quí Ngài như sau:

• Khẳng định rằng: Dân tộc Tây Nguyên, Khmer Krom và Chăm là ba dân tộc bản địa mà tổ tiên của họ đã sinh sống lâu đời trên dải đất Việt Nam trước cuộc Nam Tiến của dân tộc khác từ phương bắc.

• Xét rằng: Ba dân tộc trên đã có một tổ chức quốc gia quy củ với một nền văn minh rực rỡ và những di tích lịch sử rất rõ nét. Ba dân tộc này cũng có một nền văn hoá phong phú với phong tục tập quán và ngôn ngữ riêng biệt.

• Nhận xét rằng: Ba dân tộc Tây Nguyên, Khmer Krom và Chăm hiện sinh sống trên đất đai cũ của họ tại Việt Nam với đời sống rất cơ cực vì thiếu đất đai canh tác, thiếu phương tiện sản xuất. Tình trạng nghèo đói và thất nghiệp này dẫn đến những tệ nạn xã hội. Mặc dù vậy, họ vẫn cố gắng giữ gìn sắc thái văn hoá. Văn hóa đặc sắc này đã và đang đóng góp to lớn cho nền văn hoá nhân loại.

• Nhận thấy rằng: Các di tích lịch sử và các nơi thờ phượng của các dân tộc bản địa có những biểu hiện không phù hợp với hình thái và nghi thức cổ truyền của họ, có những dấu hiệu bị đồng hóa và đang trên đà bị xóa bỏ.

• Xác định rằng: Bảo tồn văn hoá dân tộc bản địa là nghiã vụ chung của nhân loại.

• Nhận định rằng: Những người thuộc dân tộc bản địa trong nước Việt Nam không thuận lợi nói lên tiếng nói của mình.

• Xác định rằng: Các điều khoản của hiến pháp nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam không nghiêm cấm thành lập hội đoàn, hội đồng dân tộc. Đồng thời có những điều khoản khuyến khích nâng đỡ đồng bào dân tộc, bảo tồn và phát huy văn hóa bản địa.

• Nhận thức rằng: Tinh thần của bản tuyên ngôn Liên Hiệp Quốc về Quyền Các Dân Tộc Bản Địa được ban hành vào ngày 13 tháng 09 năm 2007 mà Việt Nam là thành viên rất phù hợp với nhu cầu thực tế của các Dân Tộc Bản Địa.

• Xác định rằng: Văn Hóa Bản Địa hiện hữu ở VN. Nếu không có Dân Tộc Bản Địa thì ai sản sinh ra Văn Hóa Bản Địa? Bởi vậy, chỉ có Dân Tộc Bản Địa mới sản sinh ra Văn Hóa Bản Địa.

Căn cứ kết quả của buổi hội luận về Các Vấn Đề Liên Quan Đến Dân Tộc Bản Địa Tại Việt Nam, toàn thể tham dự viên buổi hội luận ĐỒNG KIẾN NGHỊ Chính Phủ Nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam:

1. Bày tỏ thiện chí công nhận ba dân tộc Tây Nguyên, Khmer Krom và Chăm là các dân tộc bản địa tại Việt Nam.

2. Phổ biến rộng rãi và thực thi đúng các điều khoản trong Bản Tuyên Ngôn Liên Hiệp Quốc về Quyền Các Dân Tộc Bản Địa được ban hành vào ngày 13 tháng 09 năm 2007 mà Chính Phủ Việt Nam là thành viên.

3. Nghiên cứu và ban hành bộ luật phong tục dành riêng cho các dân tộc bản địa căn cứ trên thực trạng sinh sống và phong tục tập quán của mỗi sắc dân bản địa.

Trân trọng đệ trình.

San Jose, California, Hoa Kỳ, ngày 14-09-2013

T/M Hội Đồng Phát Triển Văn Hóa Xã Hội Champa

Chủ Tịch: Andrew Tu

Bản sao Thư Kiến Nghị xin kính gởi:

• Ông Kpă Bình (Ksor Phước), Chủ Tịch Hội Đồng Dân Tộc của Quốc Hội

• Bà Đàng Thị Mỹ Hương, Đại Biểu Quốc Hội Dân Tộc Chăm tỉnh Ninh Thuận

• Ông Mã Điền Cư, Ủy Viên Hội Đồng Dân Tộc của Quốc Hội