Đàng Minh Tuấn

Chất Thường (Palei Boah Dana) là thôn người Chăm, nằm về phía tây của thành phố Phan Rang, tỉnh Ninh Thuận, tức là quê quán của Ts. Po Dharma, hiện đang giữ chức Phó Giáo Sư của Viện Viễn Ðông Pháp, Paris. Thôn Chất Thường cũng là quê hương của nhiều chiến sĩ tham gia phong trao Fulro, trong đó người ta không thể quên tên của Ja Kau, Ja Ndieu, Ja Mbien và Nai Trieu.

Họ là những giới thanh niên trẻ, cũng vì ý thức đến nghĩa vụ của đứa con Champa vong quốc, đã chấp nhận hy sinh trên bãi chiến trường để bảo vệ cho sự tồn vong của dân tộc. Sự hiện diện của Ts. Po Dharma và nhiều thành viên khác xuất thân từ thôn Chất Thường trong phong trào Fulro, đã đưa thôn này vào làn sóng đấu tranh tích cực hơn trong những dự án xây dựng cộng đồng và xã hội. Thôn Chất Thường nằm trong danh sách của thôn nghèo người Chăm Ninh Thuận, nhưng có số lượng sinh viên lên cấp đại học khá cao và mô hình tổ chức xã hội rất khá chặt chẽ.

Sau năm 1975, số lượng thành viên của thôn Chất Thường đứng hàng thứ 2 trong cộng đồng người Chăm tại hải ngoại, sau thôn Văn Lăm. Tất cả thành viên của thôn này thường liên kết với nhau qua tổ chức của Hội Palei Baoh Dana có trụ sở tại Sacramento, do Thanh Rang điều hành. Hội này có mục tiêu góp phần xây dựng thôn làng bằng cách yểm trợ kinh tài cho các chương trình xây dựng xã hội và bảo tồn phong tục tập quán, như tu sửa nhà làng, nghĩa trang, đào tạo các chức sắc để phục vụ trong lễ nghi, mua sắm nhạc cụ của phong tục, v,v. Nhưng điều đáng chú ý nhất là Hội Palei Baoh Dana có tài khoản riêng vào khoảng 40 triệu đồng Việt Nam để cho bà con Chăm trong thôn vây mượn không có lãi hầu giải quyết những vấn đề cấp bách như bệnh tật, cúng quẩy, đám cưới, đám tang, v.v., Kể từ đó, bà con Chăm trong thôn không còn đi hầu chực và van lạy những người có vốn chuyên làm nghề cho vay nợ để lấy lời nữa.

Bên cạnh chương trình phát triển xã hội, thôn Chất Thường còn có những tài năng trẻ nổi bật trong cộng đồng người Chăm tại hải ngoại. Họ là những thanh niên có chí khí, quyết tâm tiến thân trong ngành giáo dục đã đem lại một niềm hãnh diện lớn lao cho thôn Chất Thường nói riêng và cho tầng lớp giới trẻ người Chăm nói chung.

1). ÐÀNG MINH TUẤN

Ðàng Minh Tuấn, sinh năm 1982 tại thôn Chất Thường, sang Hoa Kỳ định cư vào lúc 9 tuổi. Sau bao năm cố gắng học hành, Ðàng Minh Tuấn chọn ngành quân đội để xây dựng tương lai cho mình, được tuyển chọn qua khóa thi cử vào trường sĩ quan của Fort Benning, Georgia, Hoa Kỳ.

Hôm nay, Ðàng Minh Tuấn là sĩ quan đầu tiên gốc người Chăm phục vụ trong quân đội Mỹ. Sự hiện diện của Ðàng Minh Tuấn trong giới sĩ quan của Hoa Kỳ là niềm vinh hạnh cho dân tộc, đáng làm gương cho tầng lớp thanh niên Chăm trong cuộc vận động đấu tranh nhằm năng cao vai trò của giới trí thức Chăm trong tổ chức dân sự và quân sự tại hải ngoại hôm nay.

2). CARINE QUANG

Carine Quang là con gái út của Ts. Po Dharma Quang, sinh năm 1980 tại Paris là nhân vật trẻ thứ hai của thôn Chất Thường, tốt nghiệp Tiến Sĩ Vật Lý Không Gian, đã từng phục vụ cho Trung Tâm Phi Thuyền Arian của Pháp.

Mặc dù có hai đứa con, cô Carine Quang quyết tâm đạt bằng tiến sĩ trước khi bước chân vào đời để tìm công ăn việc làm. Sự hiện diện của cô ta trong ngành không gian học cũng là điều đáng khích lệ cho thế hệ thanh niên thôn Chất Thường nói riêng và giới trẻ Chăm nói chung

Carine Quang

3). DANI QUANG

Dani Quang là con trai đầu lòng của Ts. Po Dharma Quang, sinh năm 1977 tại Paris, tốt nghiệp Trường Ðiện Học (Superlec), một trong những trường kỹ sư nổi tiếng của Cộng Hòa Pháp.

Hoàn toàn khác biệt với nhiều quốc gia trên thế giới, đại học Pháp là trung tâm giáo dục miễn phí, đón nhận tất cả học sinh đã đậu bằng tú tài (lớp 12), không cần thông qua khóa trắc nghiệm hay thi cử. Ngược lại, các Trường Lớn, như Trường Ðiện Học, Trường Không Gian Học, Trường Ðường Sá và Cầu Cống, v.v. chỉ dành cho những học sinh ưu tú, qua khóa thi tuyển rất gay go và khó khăn nhất.

Dani Quang

Hàng năm có vào khoảng 600 000 học sinh ghi tên vào đại học trong số đó nhà nước tuyển chọn vào khoảng 10 000 học sinh giỏi nhất có bằng tú tài khoa học để đưa vào Lớp Dự Bị (classe prépa) có chương trình đào tạo rất đặc biệt. Sau 2 năm học tập, các thí sinh này ghi tên để thi tuyển vào các trường kỹ sư nổi tiếng tại Pháp.

Trong số 10 000 học sinh ưu tú được đào tạo trong Lớp Dự Bị, Trường Ðiện Học của Pháp chỉ đón nhận mỗi khóa vào khoảng 450 thí sinh qua cuộc thi tuyển để theo ngành kỹ sư điện học. Những sinh viên tốt nghiệp từ trường này là những ngôi sao trẻ của quốc gia, nắm vai trò chủ chốt trong hệ thống tổ chức công nghệ và kỹ thuật của quốc gia này. Dani Quang là thanh niên Chăm gốc thôn Chất Thường xuất thân từ Trường Ðiện Học, hiện đang phục vụ cho ngân hàng JB. Morgan Bank của Hoa Kỳ chuyên về bộ nhớ vi tính của cơ quan này.

(Chú thích: Bài viết này dựa vào bản báo cáo của Thành Rang, hội trưởng Hội Palei Baoh Dana có trụ sở tại Sacramento)