Ngày 24-2-15, đài VOA Hoa Kỳ cho biết trong vài tháng qua có rất nhiều người Tây Nguyên ở Việt Nam đã vượt biên sang Campuchia với tố cáo cho rằng họ bị chính quyền Việt Nam sách nhiễu. Hầu hết những người này vẫn còn lẩn trốn trong rừng ở đông bắc Campuchia vì e rằng họ sẽ bị nhà chức trách Campuchia trục xuất. Theo tường thuật của thông tín viên Robert Carmichael của đài VOA tại Phnom Penh, việc trục xuất như vậy đi ngược với các nghĩa vụ quốc tế của Campuchia.

Có tin cho biết hơn 50 người Thượng tị nạn đã vượt biên sang Campuchia trong vài tháng qua, nhưng chỉ có 13 người được chính phủ ở Phnom Penh xét đơn. Hầu hết những người còn lại đang lẩn trốn trong những cánh rừng ở đông bắc Campuchia giáp với Việt Nam vì e rằng họ sẽ bị giới hữu trách Campuchia trục xuất.

Theo Công Ước Tị Nạn Quốc Tế, Campuchia phải thẩm định hồ sơ của tất cả những người muốn xin tị nạn, nhưng họ không làm như vậy, theo lời bà Wan Hea Lee, đại diện tại Campuchia của văn phòng nhân quyền Liên hiệp quốc.

Cách đây hơn một tuần, chính quyền tỉnh Ratanakiri ở vùng đông bắc đã ngăn không cho nhân viên của bà Lee tìm kiếm những người tị nạn để giúp đỡ cho họ. Một sự việc tương tự cũng đã xảy ra hồi tháng 12.

Chính quyền tỉnh Ratanakiri ở đông bắc Campuchia đã ngăn không cho văn phòng nhân quyền Liên hiệp quốc tìm kiếm những người Thượng tị nạn để giúp đỡ cho họ.

Bà Lee nói rằng hành động của các giới chức chính quyền tỉnh có thể phát sinh từ việc không có một thông điệp rõ ràng của chính phủ trung ương có nhiều quyền lực. Bà nói rằng điều đó có nghĩa là các giới chức ở vùng đông bắc không biết phải xử lý như nào:

Liên hiệp quốc cho biết rằng còn hơn 30 người dân bản địa Tây Nguyên đang lẩn trốn.

Hồi đầu tháng này, chính quyền Campuchia đã trục xuất ít nhất một gia đình người Thượng, trong đó có ba đứa bé, mà không cứu xét hồ sơ của họ. Phnom Penh nói rằng những người đó là di dân kinh tế.

Trong một bức thư công khai hồi gần đây, Đại sứ Hoa Kỳ tại Campuchia, ông William Todd, đã nhắc nhở chính phủ Campuchia là cộng đồng quốc tế quan tâm về cách đối xử đối với những người Thượng theo đạo Tin Lành.

Ông Kem Sarin, người đứng đầu văn phòng tị nạn của Bộ Nội vụ Campuchia, khẳng định lập trường của Campuchia là hồ sơ của tất cả những người nước ngoài xin tị nạn đều được xem xét một cách thỏa đáng.

Các tổ chức nhân quyền lâu nay vẫn tố cáo chính phủ Việt Nam đàn áp các nhóm thiểu số, làm cho nhiều người vượt biên sang Campuchia.

Mối quan hệ gần gũi giữa Hà Nội và Phnom Penh có nghĩa là Việt Nam có phần chắc đang gây sức ép lên Campuchia. Mới đây Campuchia đã dọa trục xuất những người Thượng cho dù họ đã được cấp qui chế tị nạn, nếu không có một nước thứ ba đồng ý tiếp nhận họ.

Bà Wan Hea Lee của văn phòng nhân quyền Liên hiệp quốc cho rằng những hành động của Campuchia giờ đây đang được mọi người chú ý nhiều hơn bao giờ hết, vì một thỏa thuận gây tranh cãi mà Phnom Penh ký kết Australia hồi năm ngoái, theo đó Campuchia sẽ tiếp nhận từ Australia những người muốn xin tị nạn để đổi lấy hàng triệu đô la viện trợ.

Các nhà quan sát cho rằng tình cảnh của người Thượng tị nạn ở Campuchia có phần chắc sẽ không thay đổi gì nhiều, nếu chính phủ trung ương không ra lệnh cho các giới chức địa phương là họ phải chấp hành các qui định của Công ước Tị nạn.

Đài VOA: Làn sóng người Thượng Tây Nguyên từ Việt Nam bỏ xứ, băng rừng sang Campuchia xin tị nạn ngày càng tăng. Lo sợ bị bắt trục xuất về nước, họ thường lẩn trốn vào các khu rừng rậm của tỉnh Ratanakkiri chờ được Liên Hiệp Quốc can thiệp.