Sau bài viết mang tựa đề “Việt Nam buộc thần linh Chăm làm thuê cho khách du lịch” đăng trên Champaka.info ngày 7-2-2014, nhiều độc giả gốc người Việt của mạng Dân Làm Báo không ngừng ủng hộ quan điểm Champaka.info nhằm yêu cầu nhà nước Việt Nam phải trả lại cho người Chăm quyền quản lý trên đền tháp thuộc về dân tộc này.

Bên cạnh đền tháp Chăm bị chiếm đóng, cộng đồng trí thức Chăm hôm nay cũng đang đối diện với chiến lược của chính quyền Hà Nội nhằm bịt miệng bất cứ người Chăm nào, nhất là thành viên nằm trong cơ quan ngôn luận Champaka.info, giám nêu ra những chính sách sai lầm của đảng và nhà nước đối với dân tộc Chăm, kể cả chiến lược dùng người Chăm đội lốt dưới là cờ của “đội ngũ bút chiến” chống lại người Chăm. Nhân vật làm tay sai đắc lực nhất của “đội ngũ” này là Lâm Gia Tân, con rể của cựu dân biểu Chăm dưới thời Việt Nam Cộng Hòa, đã từng sống 7 năm trong ngục tù của cộng sản, nhưng lại quay đầu trở về hợp tác với chế độ đã từng đưa ông vào tù. Chính đó là bi kịch thảm khóc nhất của xã hội sau năm 1975 mà dân tộc Chăm không thể bỏ quên trong ký ức.

Sau đây là một số bài phản hồi của người Việt trên mạng “Dân Làm Báo” hưởng ứng cuộc đấu tranh của dân tộc Chăm đòi quyền quản lý trên đền tháp mà chúng tôi xin trích lại.

Ngày mớ i

Csvn cái gì của Xê Zar hảy trả lại cho Xê Zar. Phải trả lại tháp Chăm cho người Chăm tự quản lý và thờ phượng, phải trả lại quyền sống trên buôn làng của chính mình cho người Thượng, phải trả lại các tu viện và cơ sở tôn giáo bị chiếm đọat cho giáo hội Công giáo, phải trả lại hệ thống trường Bồ Đề cho giáo hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhứt.

Bình Minh

Gửi Kikitata, bạn nói đúng. Tôi ở miền Nam nên biết rõ đều bạn nói. Quả là miền Nam không phân biệt vùng miền, tôn giáo, gốc gác dân tộc, đảng phái miễn sao có tài. Điển hình các nhân vật chủ chốt là Tổng thống Diệm người Quảng Bình (Trung Bắc), Tổng thống Thiệu người Ninh Thuận (Nam Trung-hình như có người cho rằng ông có gốc người Chăm!), Phó tổng Cao Kỳ là Bắc chính gốc, còn Nam kỳ chả có ai lên làm Tổng thống thực thụ. Còn các gốc dân tộc khác vẫn được tôn trọng song song với người Việt. Có lẽ vì tôi ghét cái đám cộng xạo với Hồ chí Rận do chúng đem lại thống khổ cho đất nước quá mà không biết lý giải làm sao nên nổi khùng lên và gán cho lịch sử đã gây nên chuyện này (nhân đây tôi cũng xin lỗi người Chăm và các bậc tiền bối tổ tiên vì đã xúc phạm đến). Bởi lý giải thế nào khi Pháp ra đi, lẽ ra VN phải được hưởng bù đắp bằng một chế độ nhân văn hơn thì lại bị một chế độ còn tệ hơn nó gấp nhiều lần lên cai trị là cộng sản (lời trung tướng cộng sản Trần Độ-chính lời nói này mà ông bị truất phế); bởi lý giải thế nào khi bao nhiêu năm qua, có biết bao nhiêu bài nói về con người thật của Hồ chí Minh cùng bằng chứng, nhân chứng và hiện thực đất nước như ngày nay nhưng vẫn còn không ít người mở miệng ra là" bác Hồ vĩ đại", vẫn trích "bác nói này, bác nói nọ!" và tôi cho điều ma ám này là do các dân tộc ít người như người Chăm nguyền rủa, "ếm bùa " gây ra (một lần nữa xin quý vị hãy tha thứ!),... Trước khi rút đi tôi chỉ mong điều tốt đẹp đến cho dân tộc vốn đã chịu quá nhiều đau khổ và sẵn sàng hy sinh cá nhân nhỏ nhoi vì điều này.

Tran phuong Nam-Bình Minh

Chia sẻ với những tâm sự của Bình Minh. Ngẫm lại luật đời: có vay, có trả nên Bình Minh suy ra đất nước này không ngóc đầu lên được vì lịch sử trải qua những binh đao, tàn khốc; và nhất là đất phương nam của VN trước đây lại là của một vương quốc khác, văn hóa khác, tộc người khác. Và người Kinh Đại Việt từ phương bắc xưa đã chiếm được Champa bằng rất nhiều thủ đoạn, hôn nhân chính trị; mua chuộc người Chăm giết người Chăm, đồng hóa.... Như vậy cho thấy Phương Bắc chiến thắng không phải bằng sức mạnh thật sự mà thường dùng mưu mẹo, lươn lẹo...

Bản chất của các sắc tộc phương nam vốn thật thà và nhân bản hơn; ngay cả đến thời VNCH, mặc dù cũng đều là người Kinh, nhưng văn hóa miền nam vẫn còn nhiều ảnh hưởng của dãi đất hiền hòa, rộng lượng. Vẫn biết "Ở đâu cũng có anh hùng, ở đâu cũng có thắng khùng, thằng điên" nhưng nét văn hóa khác biệt giữa hai miền là rất rõ ràng.

Sau năm 1975, sự di dân ào ạt từ bắc vào; còn trí thức và dân chúng miền Nam thì vượt biên di cư sang nước khác để tránh sự "trả thù"của "Bên chiến thắng". Vì vậy mà miền nam ngày nay đã bị "Bắc hóa".

Vì vậy xét về văn hóa thì khó có thể hòa hợp giữa hai miền Nam - Bắc. Do đó đòi hỏi một chế độ dân chủ, công bằng, không áp đặt là cần thiết cho VN phát triển. Khi đó mọi sắc tộc, và người dân có thể ủng hộ cho Đảng của mình để bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình. Tôi nghĩ người Chăm họ không yếm bùa đâu vì nếu yếm được thì họ đã lam rồi vì những gì xảy ra cho dân tộc này dưới chế độ CS quả là dã tâm và vô nhân đạo như các bài viết mà Glang Anak mô tả.

SanJoe – Tran Phuong Nam

Quỷ còn phải nể bọn cs 3 phần thì có ếm bùa cũng vậy chỉ sợ nó phản ứng lại nữa đó thì còn khổ hơn

Thằng bờm

Việt cộng phải trả lại những tháp cho người Chăm, tụi VC tham lam đến nổi nơi thờ phụng của người Chăm mà cũng muốn cướp, bà con người Chăm nên đứng lên đòi lại tháp, người Việt trong Và ngoài nước sẻ ũng hộ bà con, tác giả cũng nên gởi bài đến luật sư Trịnh Hội để anh ta đưa ra LHQ.

Nguoiviettudo – Thằng Bờm

"Tác giả cũng nên gởi bài đến luật sư Trịnh Hội để anh ta đưa ra LHQ".
Many of you put so much trust in this guy" Trinh Hoi" but did you guys really know much about him?

Canada - Nguoiviettudo

Người Việt không à anh ơi, có muốn phe tiếng anh thì có nhiều d/đ tiếng anh qua đó mà SHOW UP, ở đây nói tiếng Việt cho nó lành, I did not know how much you know about him but at least he did a lot of things against VC, How about you, have you ever do anything?

Bình Minh

Phải can đảm mà nhìn nhận một sự thật cay đắng rằng trong lịch sử, dân VN không phải là dân quân tử (người VN hay giẩy nẩy lên mỗi khi nghe ai nói dân mình xấu tính!). Đối với nước lớn, VN vừa đánh vừa chữi (rồi cũng tìm cách cầu hòa!), với các nước nhỏ, dân VN dùng vũ lực đánh chiếm hoặc thu phục dụ dỗ rồi sau đó khinh bỉ, khi dễ và tìm cách xóa đi các chứng tích văn hóa đặc trưng. Có lẽ vì vậy nên bị các lời nguyền rủa siêu nhiên khiến Pháp vào rồi sau này" cố tổ " Hồ Hô Hố cùng cái đảng cộng xạo của ông lên lôi kéo đất nước qua bao cuộc chiến tranh, để rồi sau biết bao chết chóc tang thương, đổ nát tương lai đất nước vẫn mờ mịt. Điều đáng sợ, đáng buồn hơn nữa là về dân tộc tính. Ngày nay, dân Việt "nổi tiếng" với các tính khôn nhà dạy chợ, vọng ngọai (không nhịn nhau, thích "giải phóng" nhau, làm lợi cho nước ngoài, thích nước ngoài- hay tìm cách ra nước ngoài để ở lại), gian xảo, hay nói láo, vô kỷ luật, bốc lột nhau, bè phái, gàn dở... Trong các dân tộc ít người còn sót lại thì dân tộc Chăm là một dân tộc vẫn còn ráng giữ tính độc lập đặc trưng chứ thật ra dân các miền từ Quảng Trị trở vào Nam đã là "dân lai". Ở đời sống đừng để ai nguyền rũa, bởi nhiều khi những lời nguyền rũa ta thán có thể trở thành linh thiêng, nhất là từ những người chuẩn mực để khiến thành quy luật nhân quả"ác lai ác báo" mà không bao giờ gở dứt ra được ngọai trừ cái chết hay bị triệt đi. Liệu tình cảnh nước nhà điêu linh hiện nay trước nguy cơ bị Tàu xóa sổ có phải là theo quy luật nhân quả "ác lai ác báo"?

Kikitata - Bình Minh

Người Việt cũng như những sắc dân khác, có tính xấu và tính tốt. Trong lịch sử thế giới trước khi có Liên Hiệp Quốc, khoảng 300 năm trước các sắc dân vẫn trong tình trạng chiến tranh qua lại dành đất. Nếu sắc dân Chàm thắng ngày trước thì nước Việt đã không còn. Tình trạng tương tự xảy ra khi thành lập nước Úc, Tân Tây Lan, Mỹ... cho đến ngày nhân loại bước vào một thời đại văn minh hơn, thành lập Liên Hiệp Quốc, có luật lệ về quốc gia lãnh thổ. Trước 1975, trong bài trước Giang Anak đã nói rõ chính quyền VNCH rất tôn trọng Tháp Chàm và dân tộc Chàm, không có việc đem Tháp ra bán vé và đối xử với các chức sắc Chàm một cách vô văn hoá như nhà nước Cộng sản VN hiện nay đang làm. Vì vậy tôi nghĩ chúng ta ủng hộ Giang Anak với các yêu cầu chính đáng, ủng hộ sắc tộc Chàm, mong muốn bảo tồn văn hoá Chàm, nhưng không có nghĩa mình phải xỉ vả sắc tộc VN thậm tệ như Bình Minh viết ở trên. Tôi không rõ trước 1975 người miền Bắc ra sao chứ ở miền Nam, nhờ có dân chủ, có nến giáo dục nhân bản, người dân miền Nam phần đông hiền hoà và có nhân cách. Sau 1975, chế độ CS có chủ trương ngu dân và lưu manh hóa dân tộc, đến nỗi chính người miền Bắc đã phải gọi thời đại của chúng ta hiện nay là "Thời đại Đồ Đểu". Chính sách của cộng sản VN là xoá bỏ tất cả các sắc tộc của đất nước, để thành một sắc tộc duy nhất quy phục giặcTàu, chúng đối xử ác độc với mọi sắc tộc từ Kinh đến Thượng, đến Chàm. Vì vậy Chàm Việt Thượng chúng ta cùng chung một thân phận, nên cẩn thận đừng để bị chia rẽ thêm nữa. Không biết bạn Bình Minh có biết là sau 1975 vài trăm ngàn người Chàm theo đạo Hồi đã bị Ponpot thảm sát vì họ thuộc sắc tộc Chàm, và theo đạo Hồi hay không? Chúng ta không vì vậy mà kết án người Campuchia tàn ác với người Chàm phải không? Chúng ta chỉ kết án bọn cầm quyền dã man mà thôi, phải không Bình MInh?

Nguoi Viet o Campuchia - kikitata

Về lý do pôn pốt giết người Chàm ở Campuchia thì cần phải hiểu là:

- Sau khi Vua Minh Mạng có chính sách tiêu diệt người Chàm ở Việt Nam vào khoảng 1833 (một ngày mỗi lính triều Nguyễn phải chặt được 3 đầu người Chàm), dân Chàm trốn chạy qua Campuachia rất nhiều.

- Thời pônpot, 1975. Lescosem - thủ lĩnh quân đội, một tướng tài của Campuchia là người Chàm, người từng đạt giải quốc tế về nhảy dù và nổi tiếng về binh pháp.

- Khi pôn pốt tiến vào Campuchia có hậu thuẫn của Bộ đội VN ở đó rất đông vì khi đó VN có kế hoạch mở rộng Đảng cộng sản Đông dương dưới sự chỉ đạo của TQ nên đã hỗ trợ cho Pôn pốt lật đổ "Lên nên", tổng thống CamPuchia bấy giờ.

- Để trả thù cho Lescosem là người Chàm nên quân Pôn pôt (trong đó có bộ đội VN) đã tàn sát người Chàm ở làng Lescosem rất nhiều. Hơn 600 ngàn người Chàm đã bị giết trong cuộc diệt chủng này.

- Lấy cớ Pôn pốt mang tội ác diệt chủng, Quân đội Việt nam mở cuộc chiến tây nam, nhằm mở rộng Đảng cộng sản Đông dương.

- Đây cũng là lý do Trung Quốc mở cuộc tấn công các tỉnh phía Bắc VN để "Dạy cho VN một bài học" như Đặng Tiểu Bình tuyên bố năm 1979 mà hôm nay dưới tượng đài Lý Thái Tổ, chúng ta chứng kiến những "vũ điệu vong quốc".

Nguoi Viet o Campuchia

Nói thêm là: Như vậy chỉ có Cộng sản giết hại người Chàm ở Campuchia chứ không phải người Campuchia giết người Chàm.

Pôn pốt trong phiên tòa xét xử quốc tế về tội ác diệt chủng cách đây vài năm đã khai rằng chính CSVN đã chủ mưu trong tất cả các cuộc giết người đẫm máu ở Campuchia mà chủ yếu là trí thức, tư sản và người Chàm.

Cocacola - kikitata

Kikitata lập luận rất hay đó, nhưng tôi được biết thời kỳ Chế Bồng Nga, một vua Chăm rất tài giỏi đã mang quan đánh bại Đại Việt để trả thù cho cuộc hôn nhân chính trị giữa Vua Chế mân và Huyên trân công chúa mà kết quả là Chế Mân bị đột ngột chết còn Huyên Trân công chúa vội vã chạy ra biển có Trần Khắc Chúng đón về Bắc. Sau khi Chế Bồng Nga chiếm được cả Thăng Long, quân Đại Việt bỏ chạy tán loạn nhưng sau đó họ đều rút quân về vì người Chăm theo tín ngưỡng thần quyền, họ chỉ sống trên đất của họ, không lấy đất của người khác. Lịch sử Việt Nam chỉ chứng kiến Nam tiến chứ ko thấy Bắc tiến kể cả thời VNCH, mặc dù binh khí và quân lực của họ rất mạnh do được Mỹ tài trợ nhưng họ lại có tư tửơng chỉ đạo chỉ bảo vệ phía nam, không đánh chiếm phía bắc. Khác với Nam Hàn, họ mang quân đánh ra phía Bắc để có độc lập 2 nước Nam, Bắc triều như hiện nay. Đây cũng là một điểm lịch sử khác biệt mà sự thống nhất Việt Nam bị ảnh hưởng tư tưởng bắc trị là thế. Ngày nay, Đảng Samransy ở Campuchia đang cáo buộc việc VN sau khi đánh Ponpot rồi ở lại và cuộc di dân của người Việt sang đó hiện nay cũng là một câu hỏi lớn cho nhưng ai quan tâm về tư tưởng di dân của người Việt.

Free Duck - cocacola

Hoàn toàn đồng ý với bạn, muốn hòa bình thì tim hiểu và chấp nhận nhau, cái tốt củng như cái xấu cùng với bố cảnh lịch sử của nhửng điều này ...Chỉnh lại nhửng liên hệ xả hội xấu và sai trái, nuôi nấng nhửng liên hệ tốt mới hàn gắng lai được nhửng vết thương lịch sử. đối với người Chăm chính quyền phải tuân theo luật quốc tế về nơi thờ phụng của người Chăm(như Glang đả nêu lênh ). Đối với tôi chuyện không khó làm vì bình thường thì di tích lịch sử ở đâu củng có ngày giờ mở cửa cho thăm viếng.

Ví dụ:

1). Nhửng ngày lể Chăm thì phải đống cửa để tôn trọng quy luât cúng bái của họ. Họ có quyền ra vao mà không phải mua giấy, lể xong bà con quyét dọn để y như cũ

2) Di tích lịch sữ nào ở đâu củng phải được bảo toàn, và càn cổ chừng nào thì tốn kếm càng dắt tiền chừng nấy. Ở mấy nước dân chủ có luật hành chính minh bạch thì quyên tiền bảo toàn đa chiều (một nguồn nhà nước, một nguồn khách thăm viếng, một nguồn xả hôi dân sự yêu chuộn văn hóa trong nước )

3) Nhà nước công sản thì cứ muốn nắm hết, đầu tư vô bảo toàn tháp cổ rồi dùng kinh tế du lịch để hoàn lại tiền đầu tư và thêm tiền lương cho cán bộ...lợi ích ăn sâu vào thể chế này củng vì cách nhìn eo hẹp kinh tế, choáng đi sự quan tâm về tình con người, sử quan trong của đời sống tâm linh, và liên hệ cộng đồng. Nhà nước mà nghe đến từ "xả hôi dân sự" thi đong dổng lên như "đỉa phải vôi", nhìn đau củng thấy thế lực thù dịch, nhưng không thấy kẻ thù lớn nhất là tư tưởng sai trái của lý thuyết cộng sản trong nhiều khu vực chánh sách: kinh tế, văn hóa, xả hội, dân tộc .

Nếu bạn Glang Anak có thời giờ xin mời viết thêm một bài về nền kinh tế đia phương của công đồng Chăm ở xung quanh vùng tháp này thì rất có ích, để cho đọc giả hiểu thêm vần đề và góp ý sử lý đa dạng.

Connuocviet

Glang Anak thân mến, những lời kêu gọi của ông chắc chắn được đa số con dân VN ủng hộ, bằng chứng đại đa số trong thôn đồng tình, ngoại trừ những DLV.

Thưa Ông, riêng tôi cũng hết sức ủng hộ dân tộc Chăm nói chung và tín đồ đạo Bàlamon nói riêng, đòi nhà nước cs trả lại những đền thờ, trả lại quền tự do tôn giáo. Để dân tộc Chăm tự do sống Theo Văn Hóa Champa, tín đồ Bàlamon có tự do tín ngưỡng, tự do thò phượng. 
Thưa Ông, có điều tôi không đồng thuận với Ông, không biết Ông vô tình hoặc cố y nhấn mạnh trong các bài của Ông, cho rằng người Việt chiếm tháp Chàm. Ông nên biết người "Việt" khi xưa là những dân tộc sống từ miền nam nước Tàu hiện nay và kéo dài tới Việt Nam hôm nay.

Người "Việt" hôm nay là những con dân mang quốc tịch Việt Nam. Ông luôn nói người Việt chiếm tháp, đàn áp người Chăm. Thưa ông, nói có sách mách có chứng. Cho tới 1975 mọi dân tộc cư sống ở miền nam Việt Nam, kể cả Hoa Kiều đều được sống tự do mọi mặt. Xin Ông đừng đánh đồng "Người Việt" với nhà nước csVN.

Không chỉ Tháp chàm thôi, mà 80% chùa chiền Phật Giáo bị nhà nước cs chiếm đóng, họ không thu tiền vé, nhưng bằng cách khác thôi.

Hoang Linh - connuocviet

Đồng ý với "con nuoc viet". Người Việt cũng có 5-7 loại người, có rất nhiều người Việt ủng hộ cho một xã hội dân chủ, tự do và ở đó mọi quyền lợi của các dân tộc là như nhau trong đó có người Chăm. Chỉ có chế độ CSVN là đàn áp tôn giáo và vi phạm nhân quyền mà bài viết này là một ví dụ.

Người Việt có lương tri - connuocviet

Tôi nhớ là trong các bài viết trước Glang Anak nói là trước năm 1975, các Tháp Chăm vẫn do người Chăm được quyền tự do thờ cúng. Chỉ sau năm 1975 thì chính quyền mới quyết định thu hồi Tháp cho du lịch và không cho phép người Chăm tự do thờ cúng. Như vậy tác giả đã ám chỉ đến chính quyền CSVN sau năm 1975 đã tước đoạt quyền quản lý và thờ tự Tháp của người Chăm. Tôi hiểu như vậy.

Thích Chửi Thề với bọn vi xi

Phải xác định :" Đây là Nhà Thờ để người CHĂM tiến hành các nghi thức tôn giáo" không phải là nơi để đú đỡn bán vé vô rững mỡ. Cái gì thuộc về bản sắc thì phải để cho Dân Tộc người ta tự quyết định , đảng không được quyền chõ mũi vào, sao cái gì đảng ...C...C này cũng nhảy xổ vào táp táp hết vậy? Ăn cũng phải coi nồi, ngồi cũng phải coi hướng chớ ! Thằng cáo già nó dạy và tụi bây chỉ học được 3 chữ "táp-táp-táp" thôi hay sao? Bà mệ nó, nói tới 2 tiếng việt cộng là tui mắc thinh ứng lên muốn chửi thề ! Mong Thôn dân thông cảm cho tui !

Minh Trung

Di sản lịch sử văn hóa cấp quốc gia không phải đuổi chủ nhà ra để mời du lịch vào thu tiền. Vậy nên phải trả lại quyền thờ tự Tháp cho người Chăm là đúng luật, phải đạo và hợp tình.