Nguyễn Công Bằng

Lời của BBT Champaka.info. Nguyễn Công Bằng là nhà đấu tranh góp phần xây dựng một nước Việt Nam Mới thật sự có hòa bình, tự do, ấm no và tiến bộ. Với tư cách là người trí thức Việt Nam ở hải ngoại, ông đưa ra lời cảm tưởng trung thực của mình về nội dung của tác phẩm “Vương Quốc Champa: Lịch sử 33 năm cuối cùng 1802-1835 do Pgs. Ts. Po Dharma thực thiện và được chính thức ra mắt vào ngày 14-9-2013 tại San Jose (Hoa Kỳ). Đây là cảm tưởng của Nguyễn Công Bằng:

Cảm tưởng nhân ngày ra mắt tác phẩm

“Vương quốc Champa: Lịch sử 33 năm cuối cùng 1802-1835”

Ngày 14/9/2013, tác phẩm “Vương quốc Champa: Lịch sử 33 năm cuối cùng 1802-1835” được chính thức giới thiệu với cộng đồng người Việt và Chăm ở Hoa Kỳ, tại thành phố San Jose ở miền Bắc tiểu bang California. Hàng trăm khuôn mặt tiêu biểu cho một dân tộc nhiều đau khổ đã đến với nhau để cùng ôn lại một giai đoạn đau thương của lịch sử trong không khí hoài vọng về quá khứ, băn khoăn ở hiện tại và lo âu về tương lai. Là một người Kinh thuộc "phe thua trận" năm 1975, tôi cảm nhận được một cách sâu xa nỗi buồn của những người dân bản địa. Khi được mời giới thiệu sơ lược về cuốn sách, lời trình bày của tôi đã bị dòng cảm tưởng đang trào dâng lấn chiếm để trở thành một lời phát biểu đồng cảm của một người đồng cảnh.

Cuốn “Vương quốc Champa: Lịch sử 33 năm cuối cùng 1802-1835” là một công trình nghiên cứu khoa học, nghiêm chỉnh và khách quan. Khoa học là tác giả đã dầy công tìm kiếm tài liệu từ nhiều nguồn thông tin độc lập khác nhau để đối xứng các dữ kiện lịch sử. Nghiêm chỉnh là tác giả - Tiến sĩ Po Dharma - đã không dễ dãi chấp nhận những luận cứ và dẫn chứng chưa đầy đủ của một số sử gia Tây Phương, để chứng minh rằng Vương quốc Champa còn hiện diện với lịch sử cho đến năm 1832, chứ không phải là 1822. Mười năm so với lịch sử là một thời gian thật nhỏ bé nhưng kết cuộc của một Vương Quốc có lịch sử hơn ngàn năm thì đó là một giai đoạn vô cùng quan trọng và ý nghĩa.

Nguyễn Công Bằng phát biểu trong ngày ra mắt sách

Và khách quan là tác giả không cực đoan để quy tội các triều đại người Kinh cho toàn bộ khủng hoảng nội tại của các triều đại Vương quốc Champa, kể cả lý do dẫn đến sự kiện vương quốc bị giải thể. Sự giải thích của tác giả trong phần tổng luận ở trang 171 là một khẳng định mang tính lịch sử: "Những biện pháp trừng phạt nhân dân Champa vô cùng dã man kể từ năm 1832 không biểu tượng cho chính sách diệt chủng của vua Minh Mệnh đối với người Chăm. Vì vua Minh Mệnh đã từng áp dụng những hình phạt đó đối với người Kinh theo Lê Văn Duyệt, Lê Văn Khôi và Thiên Chúa Giáo. Kể từ đó, người ta có thể nghĩ rằng vua Minh Mệnh không chủ trương trừng phạt người Chăm nặng nề và dã man hơn so với chính sách trừng phạt người Kinh. Và chính sách trừng phạt dân tộc Champa của vua Minh Mệnh không mang nội dung hận thù dân tộc hay phân biệt màu da giữa người Chăm và Kinh mà là hành động mang màu sắc chính trị dành cho những ai, dù họ là người Kinh hay Chăm đi nữa, không tôn trọng uy quyền của triều đình Huế vào thời điểm đó."

Cuốn “Vương quốc Champa: Lịch sử 33 năm cuối cùng 1802-1835” tất nhiên cần thêm nhiều sự đồng thuận lớn để được công nhận như là những chứng liệu lịch sử Việt Nam. Tuy nhiên, cần phải nhấn mạnh ngay rằng: Đây là một thiện chí làm sáng tỏ lịch sử chứ không phải là một hành động mang tính gây chia rẽ cộng đồng dân tộc Việt Nam. Cuốn “Vương quốc Champa: Lịch sử 33 năm cuối cùng 1802-1835” là một công trình nghiên cứu giá trị, và là một phần lịch sử không thể không nhắc đến trong chính sử Việt Nam.

Hội trường ngày ra mắt sách

Khi lịch sử nước Việt đã chính thức ghi nhận sự hiện diện của Vương quốc Champa trong lãnh thổ của Việt Nam ngày nay, thì người Champa phải được công nhận là một dân tộc bản địa, không những phải được bình đẳng trong một xã hội nhân bản mà còn phải được hưởng các quy chế đặc biệt dành cho các sắc tộc bản địa. Đồng thời, lịch sử Champa cũng phải được ghi nhận đầy đủ và khách quan như một phần của lịch sử Việt Nam. Có như vậy thì xã hội Việt Nam mai này mới có thể phát triển một cách hài hòa và Việt Nam mới xứng đáng với danh nghĩa là một quốc gia đa chủng tộc, đa văn hóa.

Điều đáng chú ý và gây cảm xúc lớn trong tôi là chữ 'đồng bào Chăm' xuất hiện 4 lần trong cuốn sách. Tôi ngạc nhiên và xúc động vì trong một tác phẩm nghiên cứu về nỗi đau mất nước, Tác giả đã không hằn học với người Kinh mà còn thể hiện tinh thần hòa đồng dân tộc qua chữ 'đồng bào Chăm'. Điều này giúp tôi tự tin hơn mỗi khi gọi tập thể đồng bào Chăm là "Bà Con", là "đồng bào Chăm" như tôi đã luôn gọi trong mấy năm qua.

Một may mắn khác là nhân dịp lễ ra mắt tác phẩm, tôi hân hạnh gặp được những người đại diện cho 'Hội Đồng Các Dân Tộc Bản Địa Việt Nam' - một đoàn thể tân lập đang vận động Liên Hiệp Quốc hậu thuẫn cho việc công nhận 30 dân tộc bản địa ở Việt Nam, bao gồm 28 dân tộc ở Tây Nguyên, dân tộc Champa và dân tộc Khmer-Krom, là người Dân Tộc Bản Địa (the Indigenous Peoples). Cũng như đồng bào Chăm, các dân tộc bản địa Tây Nguyên và Khmker-Krom khẳng định là “không đòi” lại lãnh thổ của tiền nhân để tái lập quốc gia, mà chỉ muốn được công nhận là Dân tộc Bản địa, và được chính phủ Việt Nam cũng như người Kinh tôn trọng lịch sử, văn hóa, nguyện vọng của các tập thể bản địa này. Với những khát vọng chính đáng đó, tôi thấy không những phải ủng hộ tinh thần cho nỗ lực ý nghĩa này, mà còn thấy phải cùng đứng chung trong cuộc đấu tranh mang tính nhân bản của thế giới.

Ảnh lưu niệm: Pgs. Ts. Po Dharma với anh em Tây Nguyên và Khmer Krom

Lịch sử là những gì đã xảy ra với những hoàn cảnh riêng của từng giai đoạn, với những vinh nhục, thăng trầm của từng dân tộc. Không ai có thể thay đổi được lịch sử, và cũng không ai có thể quay ngược được hệ quả của lịch sử. Tuy nhiên, chúng ta - những thế hệ hôm nay - có thể nhìn lại lịch sử với một tinh thần nhân bản, khách quan hơn để dân tộc Việt Nam - bao gồm tất cả sắc tộc, từ Kinh đến Thượng, người Khmer-Krom hay sắc tộc thiểu số - sẽ có thể chung sống một cách hài hòa, gắn bó hơn ở tương lai.

Tôi mong sao các đoàn thể người Việt Nam gốc Chăm sẽ tiến hành một chương trình vận động sự cảm thông, đồng thuận và hậu thuẫn của các cộng đồng, đoàn thể người Việt Nam ở khắp nơi cho công cuộc đòi hỏi sự công bằng lịch sử, và quyền bình đẳng của cộng đồng các dân tộc bản địa ở Việt Nam; để tất cả người Việt Nam ở trong và ngoài nước sẽ có được một cách nhìn chính xác và công bằng hơn đối với các dân tộc bản địa, trong đó có dân tộc Champa.

Tôi cũng tha thiết đề nghị Hội Champa Quốc Tế (IOC) và Hội Đồng Phát Triển Văn Hóa Xã Hội Champa hãy hòa nhập vào các sinh hoạt cộng đồng, văn hóa và đấu tranh của người Việt ở hải ngoại, để giải tỏa những ngộ nhận đã có, và đồng thời thực thi quyền làm người Việt Nam của mình một cách bình đẳng.

Càng được hiểu về lịch sử và văn hoá Champa, chúng tôi nhận thấy có trách nhiệm nhiều hơn trong công cuộc phục hưng lịch sử và văn hoá Champa, như là một phần không thể tách biệt của lịch sử và văn hoá Việt Nam.

Lãnh thổ nước Việt ngày nay có một phần đất đai của Vương quốc Champa ngày xưa (từ Quảng Bình xuống đến Biên Hòa, tổng cộng khoảng 30%). Văn hoá Việt Nam cũng có nhiều sắc thái của nguồn văn hoá Champa. Và dân số Việt Nam cũng có một tập thể không nhỏ mang ít nhiều dòng máu Champa. Vậy thì tại sao tập thể người Kinh không xem tập thể người bản địa Champa là anh em, đồng bào. Và tại sao người Champa không tự xem mình là công dân chính thức của quốc gia Việt Nam để tranh đấu cho bằng được sự bình đẳng trong các quyền lợi công dân? Tôi đang học nhiều trang sử Việt Nam từ những đồng bào bản địa. Xin cảm ơn những chia sẻ chân tình này.

Hơn cả, trong tâm tình của một người Việt Nam không phân biệt sắc tộc, một lần nữa, tôi xin được đại diện cho Đảng Vì Dân Việt Nam chân thành xin lỗi toàn thể đồng bào các dân tộc Bản địa về những điều đau buồn gây ra bởi tổ tiên người Kinh trong các hoàn cảnh lịch sử oái oăm, khắc nghiệt đã có.

Hy vọng rằng ở một ngày mai không xa, tất cả người Việt Nam - dù là dân tộc Kinh, dân tộc bản địa hay sắc tộc thiểu số - đều có thể chung sống hài hòa với nhau ở cả trong và ngoài nước, và có thể ngẫng mặt cao đầu hãnh diện mình là người Việt Nam.

Viết từ cảm tưởng sau khi đọc tác phẩm “Vương quốc Champa: Lịch sử 33 năm cuối cùng" ra mắt ở San Jose, California.

Nguyễn Công Bằng

Tổng Thư Ký ĐVDVN

www.vidan.org

Xin bấm vào đây để xem hình ảnh ngày ra mắt sách 14-9-2013: 

http://www.champaka.info/index.php?option=com_content&view=article&id=412&Itemid=74