Đại biểu tham dự Đại Hội

Ðại Hội Champa 2007 mang chủ đề “Vấn Ðề Văn Hóa Xã Hội Champa, 175 năm sau khi vương quốc này bị xóa bỏ trên bản đồ (1832-2007) được tổ chức tại Hoa Kỳ vào ngày 7-8 tháng 7 năm 2007 bởi Cộng đồng Champa tại Hoa Kỳ, đặt dưới sự bảo trợ củaIntrenational Office of Champa (IOC-Champa) và Tập San Champaka.

Sau hai ngay thảo luận, Đại Hội đã đưa ra một bản kiến nghị gồm 17 điểm liên quan đến thực trang văn hóa và xã hội Champa hôm nay.

Theo nguồn tin của ban tổ chức, bản kiến nghị này đã gởi đến các nhà lãnh đạo của các quốc gia nơi có dân tộc Champa cư ngụ (Việt Nam, Campuchia, Thái Lan, Mã Lai, Âu Châu và Mỹ Châu, v.v.), Tổng Thư Ký Liên Hiệp Quốc, các cơ quan Nhân Quyền, Ân Xá và UNESCO của Liên Hiệp Quốc, Hội Ðồng Liên Hiệp Quốc Gia Aạu Châu, Bộ Ngoại Giao của một số quốc gia có liên hệ đến vấn đề nhân quyền dân tộc thiểu số ở Ðông Dương, v.v.

Bản kiến nghị chính thức của ÐaỞi Hội Champa 2007 viết bằng tiếng Anh. Ðể tiện việc cho một số độc giả theo giỏi, Ban Biên Tập Harak Champaka xin kèm theo bản dịch tiếng Việt ở phần cuối.

Kiến Nghị

Lời mở đầu

Nhận thức rằng:

Ðại Hội Văn Hóa Xã Hội Champa được tổ chức vào ngày 07 và 08 tháng 07 năm 2007 tại thành phố San Jose, tiểu bang California bởi cộng đồng Champa tại Hoa Kỳ, đặt dưới sự bảo trợ của Intrenational Office of Champa (tổ chức phi chính phủ nhằm bảo trợ những chương trình nghiên cứu về Champa) và Champaka (Tập san khoa học chuyên về lịch sử và nền văn minh Champa). Ðại Hội Champa 2007 có mục tiêu nhằm đưa ra những nguyên nhân khách quan và chủ quan đã làm đảo lộn nền tảng kinh tế, văn hoá và xã hội Champa; phân tích những dữỳ kiện đã làm chậm bước phát triển của dân tộc Champa; tổng kết lại những thành tựu và đồng thời đưa ra những giải pháp thực tiễn nhằm bảo tồn di sản văn hoá và sự sống còn của dân tộc Champa. Các đại biểu thuyết trình trong ngày đại hội là những chuyên gia của các trường đại học, những nhà nghiên cứu về Champa học thuộc quốc gia Hoa Kỳ, Gia Nã Ðại, Pháp, Nhật Bản và Mã Lai cùng với các đại biểu đại diện cho các cộng đồng Champa ở Hoa Kỳ, Châu Âu, Mã lai, Campuchia và Việt Nam.

Nhân danh Ủy Ban Tổ Chức Ðại Hội Champa 2007, chúng tôi xin nêu ra một số kiến nghị như sau:

Ðiều 1. Vai trò của dân tộc Champa

Champa là một vương quốc cổ ở miền trung Việt Nam có nền văn minh lâu đời. Sau mười mấy thế kỷ tồn tại, vương quốc Champa bị xóa bỏ trên bản đồ vào năm 1832. Tuy đã suy tàn nhưng vương quốc này đã ồđể lại cho hậu thế hôm nay một chuỗi di tích lịch sử hoang phế và một cồng đồng tộc người hiện đang sinh sống ở Việt Nam cũng như ở Campuchia, Thái lan, Mã lai, Mỹ Châu và Âu Châu. Tại quốc gia nơi có cộng đồợng Champa cư ngụ, dân tộc Champa đã trở thành công dân thật sự của quốc gia đó. Họ luôn luôn tích cực góp phần vào công cuộc xây dựng, phát triển văn hoá xã hôi của quốc gia này để làm phong phú thêm di sản văn hoá của nhân lọai.

Các đại biểu đại hội Champa 2007 đề nghị nhà nước Việt Nam và Campuchia nơi tập trung cộng đồng Champa đông đảo nhất cần phải đưa lịch sử và nền văn minh Champa vào giáo trình giảng dạy trong các trường lớp. Phát huy những yếu tố lịch sử, triển khai những sự thật đã xảy ra trong quá khứ, trao đổi và học hỏi những văn hóa đa dạng của dân tộc Champa cũng là một chính sách thực tiễn hầu cùng nhau xây dựng một quốc gia đoàn kết và phồn vinh.

Ðiều 2. Yếu tố lịch sử Champa

Champa là một vương quốc đa văn hoá, đa tôn giáo và đa chủng tộc bao gồm các sắc dân Chăm và Tây Nguyên như jarai, Edhé, Raglai, Bahmar, Sédang, Ma, Kaho, Stieng, v.v.. Ðây là yếu tố lịch sử phải được đề cao và đáng được phổ biến rộng rải trên sách báo, phương tiện thông tin đại chúng nhằm chứng minh rằng lịch sử Champa là một bộ phân cơ bản cấu thành nền văn minh Việt Nam; tạo thêm điều kiện để hai dân tộc Champa-Việt thông cảm với nhau hơn và tôn trọng sự khác biệt giữa hai dân tộc có hai nền văn hóa khác nhau.

Ðiều 3. Tôn trọng nhân quyền

Mỗi dân tộc trên toàn cầu được hưởng quyền bình đẳng trước pháp luật, quyền được sống, quyền tự do ngôn luận, suy nghĩ và quyền tự do tín ngưỡng v.v. Tiếc rằng, những quyền cơ bàn này chưa được thể hiện một cách nghiêm túc và cụ thể ở một số địa phương nơi có dân tộc Champa cư ngụ. Sự vi phạm đến những quyền cơ bản này chỉ làm động cơ thúc đẩy dân tộc Champa vùng dậy đấu tranh nhằm bảo vệ quyền lợi của mình. Biến cố Tây Nguyên vào năm 2001 và 2004 là một minh chứng cụ thể.

Các đại biểu đại hội Champa 2007 mong muốn các quốc gia nơi có dân tộc Champa cư ngụ phải tôn trọng tuyệt đối quyền cơ bản của dân tộc này hầu né tranh mọi sự xung đột có thể xảy ra trong tương lai. Các đại biểu cũng long trọng yêu cầu nhà nước Việt Nam cùng với các nhà lãnh đạo và các đại biểu Tây Nguyên tạo điều kiện thuận lợi để giải quyết những mâu thuẩn về quyền cơ bản của dân tộc Champa phù hợp với chính sách mà nhà nước Việt Nam đã đưa ra.

Ðiều 4. Bình đẳng trước pháp luật

Các đại biểu đại hội Champa 2007 kêu gọi nhà nước Việt Nam tạo điều kiện thuận lợi cho dân tộc Chăm và Tây Nguyên được hưởng quyền bình đẳƯng trước pháp luật và được pháp luật bảo vệ như những dân tộc đa số. Nhà nước Vieựẩt Nam nên tìm giải pháp ngăn chặn dân tộc đa số không được can thiệp một cách độc đoán vào phong tục tập quán, di sản văn hoá, nơi ở cũng như danh dự và nhân phẩm của của dân tộc Champa.

Nhà nước Việt Nam cần ban hành luật phong tục để bảo vệ nền tảng đạo lý, chế độ gia đình và phong tục tập quán của dân tộc Champa. Luật pháp quốc gia và luật phong tục được phổ biến sâu rộng nhằm giúp cho dân tộc Champa-Việt hiểu biết nhau hơn, để rồi từ đó tạo mối thiện cảm, hoà đồng trong cuộc sống chung.

Ðiều 5. Qui chế đất đai và môi trường sinh sống

Ðồng bào Champa chủ yếu làm nghề nông. Vì vậy đất đai, rừng núi là môi trường sống và phương tiện sản xuất chính của họ. Sau năm 1975, mọi đất đai canh tác, rừng núi và các phương tiện sản xuất khác của dân tộc Champa bị nhà nước Việt Nam trưng thu vào hợp tác xã và hình thành những nông trường, khu kinh tế mới để rồi đất đai này trở thành sở hửu của dân tộc Việt. Tiếc rằng, sau khi hợp tác xã bị giải thể, chính quyền địa phương không trao trả lại đất đai của dân tộc Champa bị tịch thu. Hậu quả của chính sách này đã đưa dân tộc Chăm và Tây Nguyên thành một tập thể vô sản, nghèo đói và khốn cùng.

Ngày nay, với dân số Champa ngày càng gia tăng nhưng diện tích đất đai canh tác của họ ngày càng thu hẹp. Thực trạng đất đai này phát xuất từ chính sách di dân khổng lồ của dân tộc Kinh vào khu vực của dân tộc Champa sinh sống và tạo điều kiện thuận lợi cho cư dân Việt bành trướng lãnh thổ của mình bằng cách chiếm đoạt sở hửu đất đai của dân tộc này qua nhiều hình thức. Một khi trở thành một tập thể vô sản và không điều kiện để phát triển môi trường sinh sống, dân tộc Champa đã lâm vào nạn nghèo đói, không công ăn việc làm và sống không có định hướng tương lai.

Các đại biểu của đại hội Champa 2007 thiết tha kêu gọi nhà nước Việt Nam phải trao trả lại cho dân tộc Champa những đất đai thuộc về quyền sở hửu của họ trước năm 1975 hay đưa ra chính sách bồi thường một cách xứng đáng những đất đai hay những sở hửu khác của dân tộc này bị nhà nước Việt Nam tịch thu hay trưng dụng sau năm 1975. Nhà nước Việt Nam cũng cần phát triển những lớp chuyên nghiệp dành cho dân tộc Champa không còn đất đai để canh tác hay gặp phải bao khó khăn trong môi trường sinh sống của họ. Ðây là chương trình đào tạo ngành nghề hầu giúp họ tìm được công ăn việc làm trong các công ty hay xí nghiệp sản xuất mà nhà nước đã đề ra.

Ðiều 6. Bảo tồn bản sắc văn hoá

Vì môi trường nhân sinh quá nghèo đói, nhu cầu thời đại đòi hỏi phải cải cách, chế biến và nhất là không có một đội ngũ trí thức có tầm hiểu biết sâu rộng nhằm bảo tồn và phát huy văn hoá một cách đúng mức, đã đưa bản sắc văn hoá của dân tộc Champa ở Việt Nam hôm nay, từ phong cách nghệ thuật đến nội dung nghi lễ cổ truyền (đám tang, cưới hỏi, lễ hội, v.v.) vào con đường thoái hoá.

Các đại biểu của Ðại Hội Champa 2007 cũng kêu gọi nhà nước Việt Nam đưa ra một kế hoạch hầu tôn trọng một cách tuyệt đối bản chất văn hoá của dân tộc Champa. Phải nhất trí rằng vấn đề phát huy bản sắc văn hoá dân tộc Champa không có nghĩa là chế biến một phong cách mới cho văn hoá này hầu mua vui cho quần chúng. Phát huy văn hóa chỉ có mục tiêu bảo tồn thật sự những tinh hoa nghệ thuật và phong cách cổ truyền đã ăn sâu vào tâm linh của họ từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Ðiều 7. Bảo tồn bản sắc nghệ thuật

Bản sắc nghệ thuật Champa, từ điệu múa, tiết tấu âm nhạc đến phong cách sử dụng nhạc cụ truyền thống cũng đang đi vào con đường thoái hoá. Vì quá chú trọng vào lý thuyết nâng cao nghệ thuật để mua vui khán giả, các nhà phụ trách về văn hóa đã đưa nghệ thuật Champa sang một loại hình văn hoá lai căng, hoàn toàn đi ngược lại với yếu tố văn hoá bản địa của dân tộc này. Một thí dụ cụ thể, dân tộc Chăm không có điệu múa Siva như các đoàn văn nghệ hay đài truyền hình Việt Nam thường hay biểu diễn trên sân khấu và điện ảnh. Ðiệu múa Siva là một nghệ thuật hoàn toàn chê biến, trần truồng lõa thể vừa thô kịch vừa khiêu dâm. Ðây là điệu múa mang tính cách xúc phạm đến phong cách và nhân phẩm vũ nữ Chăm, chê bai thần Siva, đấng thiêng liêng mà dân tộc Chăm Ahiér rất trân quý.

Các đại biểu của Ðại Hội Champa 2007 kêu gọi nhà nước Việt Nam tìm giải pháp để điệu múa Siva không còn diễn ra trên sân khấu và kịch ảnh nữa và các cơ quan phụ trách về văn hóa của nhà nước Việt Nam phải tôn trọng tối đa bản sắc nghệ thuật của dân tộc này.

Ðiều 8. Bảo tồn ngôn ngữ chữ viết

Trước năm 1975, dân tộc Champa chỉ có một ngôn ngữ và một chữ viết từ lâu đời, đó là Akhar Thrah. Sau năm 1975, nhà nước Việt Nam cũng ưu ái quan tâm cho dạy chữ Akhar Thrah trong các trường lớp ở vùng Chăm. Nhưng, thật đáng tiếc là trong giáo trình giảng dạy, Ban Biên Soạn Sách Chữ Chăm (BBSSCC), vì quá chú trọng đến cách viết âm vần theo tiếng nói Chăm, đã sửa đổi một số quy luật về cấu trúc chữ Chăm làm cho lối viết truyền thống bị biến dạng đi. Hậu quả sự cải biên của BBSSCC đã làm đảo lộn hoàn toàn hệ thống chữ viết Chăm truyền thống mà mà các bậc tu sĩ, bô lão Chăm đang sử dụng hôm nay.

Các đại biểu của Ðại hội Champa 2007 kêu gọi nhà nước Việt Nam đưa ra giải pháp để chỉnh lý lại sách giáo trình của BBSSCC phù hợp với chữ Chăm truyền thống (Akhar Thrah) mà dân tộc Chăm xem đó như là một di sản thiêng liêng, không ai có quyền sửa đổi mà không đưa ra một cơ sở khoa học thuyết phục. Các đại biểu của đại hội champa 2007 cũng kêu gọi nhà nước Việt Nam nghiên cứu lại vấn đề để chương trình giảng dạy tiếng Chăm không chỉ dành riêng cho con em Chăm ở tỉnh Ninh Thuận mà cả tỉnh Bình Thuận, Thành phố Hồ Chí Minh, Châu Ðốc và Tây Ninh, nơi có dân tộc Chăm đang cư trú.

Ðiều 9. Quy chế trung tâm văn hóa

Nhà nước Việt Nam đầu tư rất nhiều về chương trình phát triển văn hoá Chăm bằng cách xây dựng một trung tâm văn hoá Chăm tại tỉnh Ninh Thuận. Tiếc rằng, trung tâm này chỉ là một cơ quan giải quyết công ăn việc làm cho một số người, vì không có chương trình thiết thực về công tác phát triển và nghiên cứu văn hoá Chăm, thiếu sự quan tâm thực sự từ phía nhà nước, kể cả về nguồn tài chánh cũng như đào tạo chuyên gia nghiên cứu về văn hoá Chăm.

Nhằm đưa công trình phát triển văn hoá Chăm đến mức thắng lợi một cách cụ thể, nhà nước Việt Nam có thể chuyển mô hình tổ chức trung tâm văn hoá Chăm tại tỉnh Ninh Thuận thành cơ quan nghiên cứu của nhà nước trực thuộc các viện nghiên cứu chuyên về dân tộc học ở cấp trung ương. Sự thay đổi quy chế này có mục đích nhằm chứng minh rằng nhà nước Việt Nam luôn luôn chú tâm đến văn hoá của dân tộc Chăm một cách toàn diện, chứ không riêng gì người Chăm ở tỉnh Ninh Thuận và tạo điều kiện để dân tộc Chăm phải có nghĩa vụ góp phần xây dựng và phát triển trung tâm văn hóa này.

Ðiều 10. Ðền tháp và các nơi thờ phượng

Ðền tháp hay chùa chiềng nơi mà dân tộc Chăm đang thờ phượng ở khu vực tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận là di sản thiêng liêng của dân tộc này. Tiếc rằng, chính quyền địa phương ở các tỉnh đã biến di tích thiêng liêng này thành trung tâm du lịch. Việc này đã làm phá vỡ cảnh quan thiên nhiên, phong cách kiến trúc cổ và không gian linh thiêng trong việc thờ cúng đền tháp. Kinh doanh du lịch còn làm cản trở nghi lễ cúng tế của người Chăm. Cơ quan địa phương quản lý đền tháp Chăm tự tiện mở cửa đền tháp cho khách du lịch vô xem, không cần làm nghi lễ và cũng không cần có sự đồng ý của hội đồng chức sắc người Chăm. Quy chế quản lý này đã làm đảo lộn thế giới tâm linh của dân tộc Chăm, thêm vào đó mọi nguồn thu nhập tài chánh từ khách du lịch đều nằm trong tay của sở văn hoá, trong khi đó đồng bào Chăm nghèo đói phải đóng góp tiền bạc để tổ chức 4 lễ tục hàng năm trên đền tháp này.

Các đại biểu của Ðại Hội Champa 2007 kêu gọi nhà nước Việt Nam cứu xét lại vấn đề hầu trao trả lại qui chế quản lý đền tháp này cho hội đồng giáo cả của dân tộc Chăm. Nếu không nhà nước Việt Nam vô tình phá vỡ cả hệ thống tín ngưỡng và tâm linh của dân tộc Chăm, hoàn toàn đi ngược với chính sách về tự do tín ngưỡng mà nhà nước đã đưa ra.

Theo quan điểm của các đại biểu của Ðại Hội, giải pháp tốt nhất là nhà nước Việt Nam tạo điều kiện để thành lập một Hội Ðồng Phong Tục Chăm có nhiệm vụ bảo tồn bản sắc phong tục tập quán của họ, đáp ứng nhu cầu giừ gìn các lễ nghi và tín ngưỡng đúng với truyền thống của họ.

Ðiều 11. Ngành giáo dục

Phải công nhận rằng, chỉ số con em dân tộc thiểu số Chăm và Tây Nguyên trong các trường tiểu học và trung học tăng đáng kể, nhưng tình trạng giáo dục của dân tộc thiểu số này ở Việt Nam vẫn còn ở trong tình trạng nan giải: học sinh gốc Champa vẫn còn quá thấp so với học sinh người Việt. Vì môi trường nhân sinh nghèo đói và trình độ giáo dục ở thôn quê còn thấp kém so với trình độ ở thành thị, học sinh dân tộc Chăm và Tây Nguyên không đủ điều kiện vào các trường lớp kỹ thuật và ngành nghề nhất là ngành giáo dục cấp đại học và cao học.

Các đại biểu của ồÐại Hội Champa 2007 yêu cầu nhà nước ViệtNam cứu xét lại vấn đề hầu giúp con em dân tộc thiểu Champa số được quyền hưởng một quy chế ưu tiên đặc biệt làm thế nào để những con em này được dễ dàng vào các ngành giáo dục cấp đại học và cao học, phát triển khả năng chuyên môn của những con em này để họ trở thành một thế hệ hửu ích cho chương trình phát triển quốc gia. Nếu không, nhà nước vô tình biến thế hệ trẻ của dân tộc Chăm thành một tập thể không công ăn việc làm vì thiếu bằng cấp chuyên môn, tạo ra một hiện tượng bất công giữa tầng lớp trẻ gốc dân tộc đa số và dân tộc thiểu số.

Các đại biểu của Ðại Hội Champa 2007 cũng kêu gọi các tổ chức phi chính phủ trên thế giới, các cơ quan quốc tế chuyên về ngành phát triển giáo dục tạo điều kiện để sinh viên Champa được đào tạo trong các ngành chuyên môn ở nước ngoài. Vì rằng, giáo dục có mục tiêu giúp học sinh và sinh viên Champa tăng cường sự hiểu biết khoa học hầu góp phần đắc lực vào công trình phát triển xã hội và giải quyết một cách tích cực nạn nghèo đói của cộng đồng họ trong tương lai. Sự hiện diện của một đội ngũ trí thức đông đảo của dân tộc Champa cũng là một dự án thực tiễn nhằm chấm dứt nạn nghèo đói hay những tệ đoan xã hội đang làm đảo lộn môi trường nhân sinh của cộng đồng Champa hôm nay.

Ðiều 12. Y tế và bảo hiểm xã hội

Tình hình kinh tế của dân tộc Chăm và Tây Nguyên đang đi vào con đường tụt hậu. Tình trạng nghèo đói và khốn cùng của họ vì thiếu đất đai và phương tiện phát triển kinh tế đã đưa dân tộc này gặp phải bao khốn đốn một khi bệnh tật vì không đủ nguồn tài chánh để đảm bảo sức khoẻ và chi trả cho chí phí dịch vụ y tế.

Các đại biểu của Ðại Hội Champa 2007 thiết tha kêu gọi nhà nước Việt Nam và Campuchia đưa ra những giải pháp thiết thực làm thế nào để dân tộc Chăm và Tây Nguyên được hưởng quy chế miễn phí ở các cơ sở y tế, cũng như hưởng bảo hiểm xã hội và mức sống kinh tế đầy đủ để có thể đảm bảo sức khoẻ trong trường hợp thất nghiệp, ốm đau, tàn tật, hoặc thiếu phương tiện sinh sống do những hoàn cảnh khách quan vượt quá khả năng kiểm soát của họ. Các đại biểu của Ðại Hội cũng kêu gọi các hội đoàn phi chính phủ và các tổ chức quốc tế trên thế giới giúp đở các cơ quan địa phương để xóa bỏ một cách hữu hiệu nạn nghèo đói của cộng đồng dân tộc Champa tại Việt Nam và Campuchia hôm nay.

Ðiều 13. Ðào tạo tầng lớp lãnh đạo

Tại các khu vực nơi có dân tộc Champa sinh sống dù số lượng của cộng đồng này chiếm đa số, mọi cơ cấu tổ chức hành chánh đều nằm trong tay dân tộc người Kinh. Thêm vào đó, cán bộ quản lý xã hội chỉ biết áp dụng chính sách của nhà nước để rồi gạt bỏ mọi yếu tố cấu thành truyền thống, phong tục và tập quán của dân tộc Champa. Phương pháp quản lý này đã kéo theo sự sụp đổ cả hệ thống làng xã, cơ cấu gia đình và xã hội của cộng đồng này để rồi mở đường cho văn hoá ngoại lại xâm nhập và đồng hoá.

Các đại biểu của Ðại Hội Champa 2007 yêu cầu nhà nước Việt Nam và Campuchia cứu xét lại vấn đề hầu đào tạo một lực lượng lãnh đạo xuất thân từ dân tộc Champa để họ tự quản lý làng xã của họ từ cấp Huyện, nhất là việc thiết lập đơn vị hành chính riêng biệt cho dân tộc Champa trong những khu vực có đông đảo cư dân của cộng đồng này; tạo điều kiện để họ tham gia vào những chức vụ xứng đáng trong những cơ quan của nhà nước như các Trường đại học, Việc nghiên cứu, Bệnh viện, Viện bảo tàng, v.v. Sự hiện diện của họ trong các cấp chính quyền càng làm tăng thêm niềm tin và sự gắn bó của đồng bào thiểu số Champa với nhà nước Việt Nam và Campuchia.

Ðiều 14. Tình hình an ninh và trật tự

Môi trường nhân sinh quá nghèo đói cộng thêm chính sách ngăn cản vai trò của dân tộc Champa trong các guồng máy tổ chức của nhà nước Việt Nam cũng là nguyên nhân phát sinh những cuộc xung đột giữa dân tộc thiểu số và đa số, khuyếch đại thêm các tệ đoan xã hội như trộm cắp, cướp bóc, hăm doạ, tranh chấp nhau bằng bạo lực trong khu vực nơi có dân tộc Chăm và Tây Nguyên sinh sống.

Các đại biểu của Ðại Hội Champa 2007 kêu gọi nhà nước Việt Nam cũng như vương quốc Campuchia phải trừng trị thích đáng nhưng tội phạm gây phá xã hội và đưa ra giải pháp hữu hiệu để bảo đảm tình hình an ninh trật tự cho dân tộc Chăm và Tây Nguyên được sống an bình trong khu vực của họ.

Ðiều 15. Tôn trọng nguyện vọng của dân tộc Champa

Dân tộc Chăm và Tây Nguyên là những sắc dân có bản chất thật thà, yêu chuộng hoà bình, luôn luôn tôn trọng pháp luật của các quốc gia nơi mà họ đang cư ngụ, nhưng rất cương quyết đấu tranh trong khuôn khổ của luật pháp cho phép chống lại những chính sách bất công hầu bảo vệ quyền lợi của mình. Các quốc gia nơi có dân tộc Champa cư ngụ nên tìm giải pháp thích đáng hầu thỏa mãn nguyện vọng của họ hơn là ghép họ vào nhóm âm mưu phan động, góp tay với thế lực bên ngoài nhằm chống phá chính quyền hay đòi lại quyền độc lập của Champa. Thái độ chụp mũ, vu khống và áp bức dân tộc Champa vô tội chỉ làm mất lòng tin của dân tộc này đối với chính quyền sở tại và gây ra tình trạng khủng hoảng cho quốc gia đó mà thôi.

Ðiều 16. Kêu gọi sự giúp đở của chính phủ Hoa Kỳ

Biến cố chính trị vào năm 1974 tại Campuchia và 1975 tại Việt Nam đã đưa dân tộc Ðông Dương sang lánh nạn ở một số nước trên thế giới, trong đó có cộng đồng Champa vào khoảng 25.000 người định cư ở Hoa Kỳ, tập trung chủ yếu ở hai miền đông và tây, vì khí hậu rất phù hợp với họ. Ða số thành viên của cộng đồng Champa tại Hoa Kỳ là nhóm người nghèo khó, trình độ dân trí thấp kém nên chưa hoà nhập vào cuộc sống tân tiến của xã hội Hoa Kỳ hôm nay.

Chúng tôi, các đại biểu của Ðại Hội Champa 2007, thỉnh cầu nhà nước Hoa Kỳ, từ chính quyền tiểu bang đến liên bang cũng như chính quyền của các thành phố nơi có cộng đồng Champa cư ngụ, cung cấp một ngân sách thích đáng hầu năng cao mức sống, phát triển ngành giáo dục và bảo tồn di sản văn hóa của dân tộc Champa tại quốc gia này.

Ðiều 17. Yêu cầu sự giúp đỡ từ các tổ chức quốc tế

Cuối cùng, các đại biểu của Ðại Hội Champa 2007 kêu gọi cộng đồng Champa sinh sống trên toàn cầu, các tổ chức phi chính phủ và các cơ quan quốc tế hãy quan tâm đến thực trạng của cộng đồng Champa hôm nay, bằng cách phát huy chính sách nhằm nâng cao mức sống, bảo tồn bản chất văn hoá, xây dựng công bằng xã hội của dân tộc này, được xem như là quyền cơ bản của nhân loại.

Bản kiến nghị này đã được biểu quyết và công bố trước đại biểu của Ðại Hội vào lúc 13 giờ 30, chủ nhật ngày 8 tháng 7 năm 2007 tại San Jose, California, Hoa Kỳ

Thay mặt toàn thể các đại biểu tham dự Ðại Hội Champa 2007, chúng tôi gồm các thành viên thuộc Hội Ðồng Cố Vấn và Hội Ðồng Ðiều Hành của Uỷ Ban Tổ Chức Ðại Hội Champa 2007 xin đại diện ký tên dưới đây:

Hội Đống Cố Vấn:

Thành Phú Bá, Yassin Ba, Tài Đại An

Hội Đồng Điều Hành:

Musa Porome, Châu Văn Thủ, Rohim Abram, Kevin Van Champa, Từ Công Nhường. Vinh Thanh

Mọi văn thư liên laic và trao đổi xin gởi về:

Hội Ðồng Triển Khai Kiến Nghị Ðại Hội Champa 2007

2647 Senter Road# 118, San Jose, Ca 95111

U.S.A

Email: This e-mail address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it , This e-mail address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it , This e-mail address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it

This e-mail address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it , This e-mail address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it

(Nguồn tư liệu : Harak Champaka số 23: 31-1-2008)