Musa Porome

Hầu hết các dân tộc bản địa trên thế giới xưa kia ít người quan tâm và nghĩ đến từ ngữ Bản Địa mà chỉ biết họ thuộc nhóm dân tộc thiểu số khi đang hoà mình sống chung giữa một rừng người dân đa số trong cùng một quốc gia. Thực ra, dựa theo định nghĩa trong Hiến Chương của Hội Đồng LHQ, hai từ ngữ dân tộc bản địa và dân tộc thiểu số hoàn toàn mang hai ý nghĩa khác biệt mà tôi tuần tự phân tích sơ lược sau đây:

Khi xã hội càng phát triển kèm theo đó là nhiều sự kiện kinh tế, chính trị diễn ra thì xuất hiện nhiều người được gọi là “trí thức”. Trong cộng đồng Chăm cũng vậy, nhiều người từ già đến trẻ được cho hoặc tự cho là trí thức nhiều hơn bao giờ hết. Mặc dù vậy, chưa có khái niệm nào thống nhất cho hai từ “trí thức” mà mỗi người mỗi kiểu về cách hiểu “trí thức” là gì? Ngay cả mỗi quốc gia cũng đều có khái niệm trí thức khác nhau.

Musa Porome

Khi bắt đầu tham gia vào sinh hoạt xã hội và các tổ chức đấu tranh chuyển tải và bảo tồn văn hoá Champa ở hải ngoại cũng như dấn thân tham gia các tổ chức đấu tranh đòi quyền lợi cho dân tộc bản địa Champa trên diễn đàn quốc tế. Va chạm đời, học hỏi nhiều kinh nghiệm và biết nhiều thành phần và đối tượng đã giúp cho các sinh hoạt và cuộc đấu tranh đạt  

Nguyễn Đình Thắng

Musa Porome: Nhân đọc bài viết của Ts. Nguyễn Đình Thắng đăng trong mạng "mạch Sống.org" một cơ quan ngôn luận của tổ chức SOS-Boat People, tôi thấy nó hay và cần dưa lên mạng của người Chăm để cùng học hỏi, do bởi dân tộc chúng ta đang trãi qua bao biến cố bất ổn trong cộng đồng từ lâu mà không hồi thuyên giảm, mặc dù có rất nhiều người thường rêu rao cho sự đoàn kết dân tộc nhưng

Giai điệu tự hào: Có thiệt nhiều lúc chúng ta cần sống cho cuộc sống tươi đẹp hơn. Dẫu biết rằng ta đã mất quá nhiều thứ: đất nước, văn hoá, lịch sử, ngôn ngữ… và rất nhiều thứ khác kể cả văn hoá con người trong thời kỳ đồng hoá đến hội nhập hôm nay. Chẳng trách ai cả chỉ vì định mệnh có phần. “Không ai giàu ba họ, không ai khó ba đời”, định mệnh duyên phận của một nước một quốc gia cũng như định mệnh con người.

Musa Porome

Đối với người Việt chính gốc, từ ngữ Bản Địa không khó định nghĩa, thế nhưng từ ngữ này lại gặp phải bao khó khăn với các giới chức lảnh đạo trong chính quyền Việt Nam để rồi cho đến ngày nay chính quyền Việt Nam vẫn chưa dứt khoát công nhận ba dân tộc Tây Nguyên, Chăm, và Kampuchea Krom Nam bộ là dân tộc bản địa thay vì cứ mãi qui ba nhóm dân tộc này thuộc nhóm dân thiểu số.

Ngày 14-6-2014, đài VOA loan tin rằng Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama cùng với đệ nhất phu nhân Michelle đã thực hiện chuyến viếng thăm đầu tiên ở khu vực người dân bản địa Da Đỏ thuộc Bộ lạc Sioux ở tiểu bang North Dakota, kể từ khi lên nắm quyền.

Thời gian qua đã xuất hiện một số hiện tượng ở một số bộ phận người Chăm mà cộng đồng Chăm dù muốn hay không vẫn phải đối mặt: • Thứ nhất, chia bè kết nhóm để chửi bới, chống phá nhau gây chia rẽ, mất đoàn kết. • Thứ hai, một số người Chăm rất dễ bị định hướng theo cái xấu nhưng rất khó đi theo cái tốt. Có lẽ do bị ảnh hưởng của “tâm lý bầy đàn”, “hùa theo đám đông” hoặc có thể không nhận diện

Thiên võng khôi khôi-sơ nhi bất lậu (Lưới trời lồng lộng, thưa mà không lọt) là bài viết của Trà Trang, phụ nữ gốc người Chăm Hroi nhằm trình bày quan điểm của mình về thực trạng bi đát của xã hội Chăm, nhất là hoàn cảnh thái hoá của một vài trí thức Chăm chủ trương chống lại người đồng tộc, không mang lại lợi ích gì cho quê hương Champa đổ nát, mà chúng tôi xin trích lại sau đây những phần chính yếu: 

Ts. Po Dharma

Lời của BBT Champaka.info: Po Dharma là Pgs của Viện Viễn Đông Pháp chuyên về lịch sử và nền văn minh Champa và cũng là sáng lập viên của tổ chức Champaka có trụ sở tại Pháp. Nhân đọc bài viết đăng trên Champaka.info của cô Trà Trang, nữ độc giả Chăm Hroi, Ts. Po Dharma có đôi lời hồi âm cho tác giả. Sau đây là nguyên văn của bài viết.